श्रीसंतएकनाथ गाथा - भाग पहिला

श्रीसंतएकनाथ महाराजांची गाथा म्हणजे श्रीकृष्णाच्या अवताराचे मनोवेधक वर्णन.


नाममहिमा - अभंग ११६२ ते ११८०

११६२

ऐका नामाचें महिमान । नाम पावन तें जाण ॥१॥

हास्य विनोंदें घेतां नाम । तरती जन ते अधम ॥२॥

एका जनार्दनीं धरीं विश्वास । नामें नासती दोष कळिकाळाचे ॥३॥

११६३

नामाचें महिमान सादर ऐका । तारियेले देखा महापापी ॥१॥

पापाची ते राशी अजामेळ जाण । जपतांचि पावन नामें जाहला ॥२॥

गणिका पांखिरूं नाम जपे सदा । नोहे तिसी बाधा गर्भवासा ॥३॥

एका जनार्दनीं कलीमाजीं नाम । उत्तम उत्तम जपा आधीं ॥४॥

११६४

दोषी पापराशी नामाचे धारक । होतां तिन्हीं लोक वंदिती माथां ॥१॥

नामाचें महिमान नामांचे महिमान । नामाचे महिमान शिव जाणे ॥२॥

जाणती ते ज्ञानी दत्त कपिल मुनी । शुकादिक जनींधन्य जाहलें ॥३॥

एका जनार्दनीं नाम परिपुर्ण । सांपडली खुण गुरुकृपें ॥४॥

११६५

नाम पवित्र आणि परिकर । नामें तरले दोषी अपार । नामें हेंचि निजसार । आधार वेदशास्त्रांचे ॥१॥

तारक कलिमाजीं नाम । भोळ्याभाविकां सुगम । ज्ञाते पंडित सकाम । नामें तरती श्रीहरींच्या ॥२॥

मनीं माझ्या ऐक गोष्टी । नाम जपेंतुं सदा कंठीं । एका जनार्दनीं परिपाठीं । नाहीं गोष्टीं दुसरी ॥३॥

११६६

नाम तें उत्तम नाम तें सगुण । नाम तें निर्गुण सनातन ॥१॥

नाम तें ध्यान नाम तें धारणा । नाम तें हेंजना तारक नाम ॥२॥

नाम तें पावन नाम तं कारण । नामापरतें साधन आन नाहीं ॥३॥

नाम ध्यानीं मनीं गातसें वदनीं । एका जनार्दनीं श्रेष्ठ नाम ॥४॥

११६७

नामाचा धारक । हरिहरां त्याचा धाक ॥१॥

ऐसें नाम समर्थ । त्रिभुवनीं तें विख्यात ॥२॥

नामें यज्ञयाम घडती । नामें उत्तम लोकी गती ॥३॥

नामें भुक्ति मुक्ति तिष्ठें । नामें वरिष्ठा वरिष्ठें ॥४॥

नामें सर्व सत्ता हातीं । नामें वैकुंठीं वसती ॥५॥

नामें होती चतुर्भूज । एका जनार्दनीं सतेज ॥६॥

११६८

अष्टादश पुराणें सांगती बडिवार । नाम सारांचें सार कलियुगीं ॥१॥

तारिले पातकी विश्र्वास घातकी । मुक्त झाले लोकीं तिहीं सत्य ॥२॥

सर्वांतर सार नामजपु निका । जनार्दनाचा एका घोकितसें ॥३॥

११६९

सका साधनांचें सार । मुखी नामाचा उच्चार ॥१॥

सकळ तपांचे जें सार । मुखीं नामाचा उच्चार ॥२॥

सकळ ज्ञानाचें जें सार । मुखी नामाचा उच्चार ॥३॥

सकळ ब्रह्मा विद्येंचें जे घर । एका जनार्दनींचें माहेर ॥४॥

११७०

साधन सोपें नाम वाचे । पर्वत भंगती पापाचें । विश्वासितातें साचे । नाम तारक कलियुगी ॥१॥

अहोरात्र वदता वाणी । ऐसा छंद ज्याचे मनीं । त्याचेनि धन्य ही मेदिनी । तारक तो सर्वांसी ॥२॥

एका जनार्दनीं नाम । भाविकंचें पुरे काम । अभागियांतें वर्म । नव्हे नव्हे सोपारें ॥३॥

११७१

पशु पक्षी वनचरें । श्वान श्वापदादि सुकरें ॥१॥

पडतां नाम घोष कानीं । पावन होती इयें जनीं ॥२॥

चतुष्पाद आणि तरुवर । नामें उद्धार सर्वांसी ॥३॥

उंच नीच नको याती । ब्राह्मणादी सर्व तरती ॥४॥

एका जनार्दनीं अभेद । नामीं नाहीं भेदाभेद ॥५॥

११७२

नामामृत पुढे । कायसें अमृत बापुडें ॥१॥

ऐसा नामाचा बडिवार । गोडी जाणे गिरिजावर ॥२॥

नामें जोडें ब्रह्माज्ञान । भुक्ति मुक्ति नामें जाण ॥३॥

एका जनार्दनीं सार । ब्रह्माज्ञानाचें हें घर ॥४॥

११७३

नाम पावन तिही लोकीं । मुक्त झालें महा पातकी ॥१॥

नाम श्रेष्ठांचें हें श्रेष्ठ । नाम जपे तो वरिष्ठ ॥२॥

नाम जपे नीलकंठ । वंदिताती श्रेष्ठ श्रेष्ठ ॥३॥

नाम जपे हनुमंत । तेणे अंगीं शक्तिवंत ॥४॥

नाम जपे पुंडलीक । उभा वैकुंठनायक ॥५॥

नाम ध्यानीं मनीं देखा । जपे जनार्दनीं एका ॥६॥

११७४

तारले नामे अपार जन । ऐसें महिमान नामाचें ॥१॥

अधम तरले नवल काय । पाषाण ते पाहें तरियेले ॥२॥

दैत्यदानव ते राक्षस । नामें सर्वांस मुक्तिपद ॥३॥

एका जनार्दनीं नाम सार । जपा निरंतर हृदयीं ॥४॥

११७५

नामें पावन हीन याती । नाम जपती अहोरात्रीं । नामापरती विश्रांती । दुजी नाहीं प्राणियां ॥१॥

नका भ्रमुं सैरावैरा । वाउगे तप साधन पसारा । योग याग अवधारा । नामें एका साधतसे ॥२॥

व्रत तप हवन दान । नामें घडे तीर्थ स्नान । एका जनार्दनीं मन । स्थिर करुनि नाम जपा ॥३॥

११७६

अनामिकादि चांडाळ । नामें सकळ तारिले ॥१॥

ब्रह्माहत्या पापराशी । नामें वैकुंठवासी पावले ॥२॥

दुराचारी व्याभिचारी । गणिकानारी तारिली ॥३॥

एका जनार्दनीं नाम । मंगळधाम मंगला ॥४॥

११७७

नाम तारक ये मेदिनी । नाम सर्वांचे मुगुटमणी । नाम जपे शुळपाणी । अहोरात्र सर्वदा ॥१॥

तें हें सुलभ सोपारें । कामक्रोध येणें सरे । मोह मद मत्सर । नुरे नाममात्रें त्रिजगतीं ॥२॥

घेउनी नामाचें अमृत । एका जनार्दनीं झाला तृप्त । म्हणोनि सर्वांते सांगत । नाम वाचे वदावें ॥३॥

११७८

नाम तारक हें क्षितीं । तरलें आणि पुढे तरती ॥१॥

न लगे साधन मंडण । नामें सर्व पापदहन ॥२॥

योगयागांची परवडी । नामापुढें वायां गोडी ॥३॥

नाम वाचे आवडी घोका । म्हणे जनार्दनीं एका ॥४॥

११७९

नाम पावन पावन । नाम दोषांसि दहन । नाम पतीतपावन । कलीमाजीं उद्धार ॥१॥

गातां नित्य हरिकथा । पावन होय श्रोता वक्ता । नाम गाऊनि टाळी वाहतां । नित्य मुक्त प्राणी तो ॥२॥

एका जनार्दनीं नाम । भवसिंधु तारक नाम । सोपें सुगम वर्म । भाविकांसी निर्धारें ॥३॥

११८०

नाम गाये तो सर्वत्र क्षितीं । नामें उद्धार त्रिजगतीं ॥१॥

ज्यांचे उच्चारितां नाम । निवारे क्रोध आणि काम ॥२॥

वेदशास्त्र विवेकीसंपन्न । नामें होताती पावन ॥३॥

नामें उत्तम अधमा गती । एका जनार्दनीं ध्यान चिंत्ती ॥४॥