श्रीसंतएकनाथ गाथा - भाग पहिला

श्रीसंतएकनाथ महाराजांची गाथा म्हणजे श्रीकृष्णाच्या अवताराचे मनोवेधक वर्णन.


नामपाठ - अभंग १६९१ ते १७१०

१६९१

संताचिये द्वारी होईन द्वारपाळ । न सांगतां सकळ करीन काम ॥१॥

तेणें माझ्या जीवा होईल समाधान । यापरतें साधन आणिक नाहीं ॥२॥

शेष उष्टावळी काढीन पत्रावळी । पूर्वकर्मा होळी सहज होय ॥३॥

एका जनार्दनीं हेंचि पैं मागत । नाहीं दुजा हेत सेवेविण ॥४॥

१६९२

संताचिये घरीं होईन श्वानयाती । उच्छिष्ट तें प्रीति मिळेल मज ॥१॥

तेणें या देहाची होईल शुद्धता । भ्रम मोह ममता निवारेल ॥२॥

आशा पाश सर्व जातील तुटोनी । जीव हा बंधनीं मुक्त होय ॥३॥

एका जनार्दनीं भाकीन करुणा । श्रीसंतचरणा वारंवार ॥४॥

१६९३

संताचिये परिवारी । लोळेन मी निर्धारी ॥१॥

जीवा होईल महालाभ । ऐसा घडतां उद्योग ॥२॥

सांडोनियां थोरपण । शिव घालीं लोटांगण ॥३॥

आपुलें महत्त्व । तेथें मिरवुं नये सत्य ॥४॥

शरण एका जनार्दनीं । वोवाळावा जीव चरणीं ॥५॥

१६९४

संतांचे चरणीं । सुख घेईन मी धणी ॥१॥

करीन नीचवृत्ति काम । मना होईल विश्राम ॥२॥

बंधनाची बेडी । तुटेल तयाचीये जोडी ॥३॥

एका जनार्दनीं शरण । वासना जाईन करपोन ॥४॥

१६९५

अनुपम्य सुख संताचिया पायीं । राहीन तये ठायीं अखंडित ॥१॥

अखंडित गोडी सेवीन आवडी । ब्रह्मादिकां जोडी ऐशीं नाहीं ॥२॥

सर्व पर्वकाळ आले तयां ठायां । विश्रांती घ्यावया इच्छिताती ॥३॥

एका जनार्दनीं सुखाचें माहेर । भवसिंधुपार तारक हें ॥४॥

१६९६

एकविध भाव संतांच्या चरणीं । घेईन पायवाणी धणीवरी ॥१॥

आनंदें चरण धरीन आवडी । हीच माझी जोडी सर्व जाणा ॥२॥

उतराई तयांच्या नोहे उपकारा । धाडिती माहेरा निजाचिया ॥३॥

एका जनार्दनीं घडतां त्यांचा संग । जन्ममरण पांग तुटे मग ॥४॥

१६९७

संत जाती हरिकीर्तनी । त्यांच्या वाहीन मोचे वहाणा ॥१॥

हेंचि भवसिंधुचें तारुं । तेणें उतरुं पैलपारु ॥२॥

जन्मोजन्मींचे भेषज । तें हें संतचरणरज ॥३॥

संतचरणींच्या पादुका । जाहला जनार्दन एका ॥४॥

१६९८

एक आहे मज आस । संत दासाचा मी दास ॥१॥

कै पुराती मनोरथ । संत सनाथ करतील ॥२॥

मनींचें साच होईल कोई । क्षेम मी देई संतांची ॥३॥

शरण एका जनार्दनीं । माझा मनीं नवस पुरे ॥४॥

१६९९

आम्हांसी तो एक संतांचे । दुजें अनुमान नेणों कांहीं ॥१॥

सर्वभावे त्याचें करितां सेवन । आमुचें हितकल्याण जन्मोजन्मीं ॥२॥

एका जनार्दनीं संतांचे चरणीं । जाईन लोटांगणीं जीवेभावें ॥३॥

१७००

संत भलते याती असो । परी विठ्ठल मनीं वसो ॥१॥

तया घालीन लोळणीं । घेईन मी पायवणी ॥२॥

ज्ञाती कुळासी संबंध । मज नाहीं भेदाभेद ॥३॥

भलते ज्ञातीचा । विठ्ठल उच्चारी वाचा ॥४॥

तेथें पावन देह चारी । एका जनार्दनीं निर्धारीं ॥५॥

१७०१

पायारीं घालीन मिठी । दाटेन कंठीं सदगद ॥१॥

वाहेन टाळी नाचेन रंगीं । दुजें संगीं नका कांहीं ॥२॥

पायवणीं वंदीन माथा । निवारेल चिंता मग सर्व ॥३॥

एका जनार्दनीं दान । द्यावे दोष गुण न पाहा ॥४॥

१७०२

तुम्ही कृपा केलियावरी । पात्र होईन निर्धारी ॥१॥

आतां नका धरूं दुजें । मीतूंपणाचें उतरा ओझें ॥२॥

एका जनार्दनीं शरण । जीवींची निजखूण त्या द्यावी ॥३॥

१७०३

सोनियाचा दिवस आजी झाला । संतसमागम पावला ॥१॥

तेणें फिटलें अवघें कोडें । झालें परब्रह्मा उघडें ॥२॥

एका जनार्दनीं सेवा । करीन मी त्याची भावां ॥३॥

१७०४

माझ्या मना धरीं गोडी । संत जोडी करी तूं ॥१॥

मग सुखा काय उणें । देवचि ठाणें दुणावें ॥२॥

कळिकाळ वंदी माथां । नाहीं चिंता संसार ॥३॥

एका जनार्दनीं दास । हेंचि आस पुरवावी ॥४॥

१७०५

मनाची नखी न लगे जयां ठाया । तेणें उणी पायां भेटवी संत ॥१॥

संत उदार उदार । नामामृतें भरलें सागर ॥२॥

एका जनार्दनीं संत । कोण जाणेंत्यांचा अंत ॥३॥

१७०६

करी कांहीं मनाएका विचरणा । संतांच्या चरणा न विसंबे ॥१॥

तयाचा मी दास कामारी दुर्बळ । तेंचि माझे सकळ हित करती ॥२॥

देउनि प्रेमपान्हा लाडिवाळपणें । कृपेचें पोसणें तुमचे मी ॥३॥

जनार्दनीं एका तुमचा तो दास । तयासी उदस धरुं नये ॥४॥

१७०७

मनाचेनि मनें जहालों शरणागत । कृपावंत संत मायबाप ॥१॥

धरुनियां आस घातली लोळणीं । मस्तक चरणीं माझा तुमच्या ॥२॥

तुमचा मी दास कामारी त्रिवाचा । आणिक मनाचा संकल्प नाहीं ॥३॥

एका जनार्दनीं तुम्हीं तों पावन । काय हा मी दीन वानुं महिमा ॥४॥

१७०८

पाहुनियां मनोगत । पुरवा हेत तुम्ही माझा ॥१॥

मग मी न सोडी चरणां । संत सुजाणा तुमचीया ॥२॥

दंडवत घालीन पायां । करा छाया कृपेची ॥३॥

शरण एका जनार्दनीं । मुगुटमणीं तुम्हीं संत ॥४॥

१७०९

जन्मजन्मातरीचें सुकृत जोडणें । संतचरण पावणें तेणें भाग्यें ॥१॥

हा माझा विश्वास संतचरण सेवा । दुजा नाहीं हेवा प्रपंचाचा ॥२॥

मागणें तें नाहीं आणिक तयासी । संत हे सेवेसी झिजवी अंग ॥३॥

एका जर्नादनीं सेवेसी मन । रात्रंदिवस ध्यान लागो त्याचें ॥४॥

१७१०

जगीं जनार्दन मुख्य हाचि भाव । संत तेचि देववृति ऐसी ॥१॥

समाधी साधन संतजन । विश्रांतीचें स्थान संतापायीं ॥२॥

योगयाग धारण पंचाग्र्नि साधन । तें हें ध्यान संतापायीं ॥३॥

एका जनार्दनीं तयांचा सांगात घडो मज निश्चित सर्वकाळ ॥४॥