श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


श्लोक १८ वा

हित्वाऽत्यायासरचिता गृहापत्यसुहृच्छ्रियः ।

तमो विशन्त्यनिच्छन्तो, वासुदेवपराङमुखाः ॥१८॥

मरणेंसीं झटें घेत । श्री मेळविती श्रीमंत ।

गृह दारा पुत्र वित्त । नाना वस्तुजातसंग्रहो ॥९३॥

ऐसे भोग आयासयुक्त । सांडूनि ज्ञानगर्वी समस्त ।

ज्ञानाभिमानें ने‍इजेत । अंधतमांत अतिगर्वें ॥९४॥

जेथ अंधाराचे डोळे । होऊनि ठाकती आंधळे ।

तेथ मोहरात्रीचें काळें । अंधतममेळें अधिक कांटे ॥९५॥

जया अंधारातें प्रकाशूं येतां । निखिळ काळा होय सविता ।

जेथ गाढ मूढ अवस्था । अतिमौढ्यता स्वयें पावे ॥९६॥

जेथ सुषुप्तीसी झोंप लागे । आळसु आळसिजे सर्वांगें ।

तेथ घर बांधोनि निजांगें । निंदा क्रोध दोघे सदा वसती ॥९७॥

तेथ भजनविमुख नरां । अधःपतन अभिमानद्वारा ।

जेवीं अथावीं पडिला चिरा । तेवीं बाहेरा निघों न शके ॥९८॥

जे वासुदेवीं सदा विमुख । ज्यासीं हरिभजनीं नाहीं हरिख ।

त्यांची दशा हे अधोमुख । अतिदुःखें दुःख भोगिती ॥९९॥

ऐशी अभक्तांची गति । सांगितली आहाच स्थिति ।

वांचूनि त्यांची दुर्गति । वाग्देवता भीती स्पष्ट वदतां ॥३००॥

अभक्तांची गति बोलणें । यापरीस चांग मुकें होणें ।

प्राणु जावो कां सर्व प्राणें । परी ते दोष कोणें बोलावे ॥१॥

राया तुझिया प्रश्र्नकाजीं । हे दशा बोलणें पडे आजी ।

येर्‍हवीं अभक्तवादें आम्हांमाजीं । वाचेची पांजी विटाळली नाहीं ॥२॥

यावरी आतां नृपनाथा । वक्ता आणि समस्त श्रोतां ।

राम-स्मरणें तत्वतां । वाचेसी प्रायश्र्चित्ता सवें कीजे ॥३॥

ऐकोनि अभक्तांची गती । अतिशयेंसीं दुःखप्राप्ती ।

राजा कंटाळला चित्तीं । यालागीं निश्र्चितीं हरिनाम स्मरे ॥४॥;

ज्या स्मरविलें हरीतें । तोचि यासी पुसों येथें ।

युगायुगीं भक्त त्यातें । कोणे विधीतें भजन करिती ॥५॥