श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


अध्याय सहावा - आरंभ

॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीकृष्णाय नमः ॥

ॐ नमो श्रीजनार्दना । भावार्थें नमितां चरणा ।

जनेंसहित मीपणा । नाहींच जाणा स्वयें केलें ॥१॥

लिंगदेहाचें मर्दन । तेंचि जनाचें अर्दन ।

यालागीं नामें जनार्दन । प्रगट जाण प्रसिद्धी ॥२॥

तुझी ऐशीच करणी । कर्म कर्ता नुरवूनि ।

सुखें नांदविसी जनीं । समाधानीं जनार्दना ॥३॥

सुखेंचि तुझें नाम घेतां । घातु करिसी जीविता ।

जीवु घेऊनि तत्वतां । होसी सर्वथा कृपाळू ॥४॥

तुझे नामाचें प्रबळ बळ । माथा नुधविती कळिकाळ ।

चारी मुक्ति केवळ । होती निश्चळ निजदासी ॥५॥

नामें एवढें ढसाळ देणें । त्या तुझें स्वरूप कवण जाणे ।

सांडूनि जाणणें नेणणें । निवांत राहाणें तत्वतां ॥६॥

तुझा स्तुतिवादु करणें । तंव परतलीं श्रुति पुराणें ।

तेथ माझें आरुष बोलणें । कोठें कोणें सारावें ॥७॥

तुझा स्तुतिवादु तें मौन । तुझा कळवळा तें कीर्तन ।

कांहीं न करणें तें अनुसंधान । साचार जाण श्रीकृष्णा ॥८॥

ऐशियाही तुझे ठायीं । अचाट हांव उठिली पाहीं ।

तेचि अर्थीं चित्त देई । कृपानिर्वाही गुरुराया ॥९॥

खद्योत प्रकाशूं पाहे चांदा । मशक गरुडासी घे खांदां ।

तैसा मी एकादशस्कंधा । मूर्ख नुसधा टीकार्थी ॥१०॥

येचि विषयीं गुरुनाथा । कृपा करावी सर्वथा ।

ग्रंथरचना ग्रंथार्था । सार्थकता करावी ॥११॥

ऐशी विनवणी ऐकतां । कृपापद्मकरु ठेविला माथां ।

तंव उद्योत्कार जाहला ग्रंथा । यथार्थता निजदीपें ॥१२॥

नवल कृपेची करणी । अर्थचिंतामणीची खाणी ।

उघडली तत्क्षणीं । पदार्थश्रेणी कविमुद्रा ॥१३॥

लेतां सिद्ध अलंकारा । कवण सांकडें लेणारा ।

ताल राखतां खांबसूत्रा । लेपाच्या करा प्रयास काय ॥१४॥

बापाचीं पक्वान्नें घेउनी । बाळ घाली बापाचे वदनीं ।

तेणें साचचि तो संतोषोनी । होय मनीं सुखाचा ॥१५॥

तैशीच हेही कथा । तूंचि ग्रंथु तूंचि कविता ।

तेथें कोणीं घ्यावी अहंता । 'मी कर्ता' म्हणौनी ॥१६॥

गुरूनें सांडविली 'अहंता' । शेखीं राहों नेदीच 'सोहंता' ।

तेथ मी एकु कवि-कर्ता । हेंही सर्वथा न सरे पैं ॥१७॥

सूचितां अहंकाराचा झाडा । सूचनाचि होय त्याचा जोडा ।

जो आपणियातें म्हणवी वेडा । तोचि गाढा अतिचतुर ॥१८॥

तैशीच हेही होईल वार्ता । यालागीं श्रीगुरुनाथा ।

चरणीं ठेविला माथा । कर्ता करविता तूंचि तूं ॥१९॥

मागील ग्रंथसंगती । पंचमाध्यायाचे अंतीं ।

नारद वसुदेवाप्रती । बोलिला उपपत्ति ते ऐशी ॥२०॥

हा परमात्मा श्रीहरी । लीलाविग्रहें देहधारी ।

अवतरला तुमचे घरीं । भाग्यें करी नटनाट्य ॥२१॥

हा ईशाचाही निजईशु । वैकुंठींचा निजवासु ।

परमात्मा परेशु । जगदीशु श्रीकृष्णु ॥२२॥

तेंचि नारदवचनप्रमाण । प्रार्थावया श्रीकृष्ण ।

मिळवोनियां देवगण । द्वारकेसी जाण स्वयें आले ॥२३॥