श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


श्लोक ४० वा

तन्निरीक्ष्योद्धवो राजन् श्रुत्वा भगवतोदितम् ।

दृष्ट्वारिष्टानि घोराणि नित्यं कृष्णमनुव्रतः ॥४०॥

थोर वीरांचे बोभाट । गजरथांचे घडघडाट ।

द्वारकेमाजीं न फुटे वाट । प्रयाण उभ्दट प्रभासासी ॥११॥

हडबडली देखोनि द्वारावती । ऐक राया परीक्षिती ।

उद्धवास आठवलें चित्तीं । कृष्णवदंती देवांसी ॥१२॥

कुळनाशासी त्वरित । आजीपासूनि सुमुहूर्त ।

तोचि देवें प्रस्तुत । कार्यार्थ निश्चित मांडिला ॥१३॥

उद्धव कृष्णासवें संतत । कृष्णानुमतें तो वर्तत ।

सुरसंवाद निश्चित । होता श्रुत तयासी ॥१४॥

असतां येथ कृष्णनाथ । द्वारकेमाजीं अतिउत्पात ।

उठिले तें मनोगत । जाण निश्चित कृष्णाचें ॥१५॥

यादव नेऊनि प्रभासासी । अर्धक्षणें नाशील यांसी ।

जावया निजधामासी । हृषीकेशी उद्यत ॥१६॥

म्हणाल 'कां नेले इतुके दुरी । नाशु न करीच द्वारकापुरी ' ।

तरी तो सर्वज्ञ श्रीहरी । सूत्रधारी जाणता ॥१७॥

यादव देवांश निश्चितीं । सातवी पुरी द्वारावती ।

येथ निमाल्या सायुज्यमुक्ती । हें जाणोनि श्रीपति न नाशी ॥१८॥

यांसी आहे पदाभिमान । द्वारकेमाजीं न घडे निधन ।

हें जाणोनि जगज्जीवन । करवी प्रयाण प्रभासासी ॥१९॥

ब्रह्मशापाचें मूळ देखा । प्रभासासी निघाली ते येरिका ।

हें कळलेंसे यदुनायका । तेथ सकळिकां धाडिलें ॥३२०॥

स्वकुळ ग्रासोनि श्रीपती । निघेल निजधामाप्रती ।

हें जाणोनि उद्धव चित्तीं । बहुतां रीतीं कळवळला ॥२१॥

बाष्पें कंठ निरोधला । नेत्रीं अश्रूंचा पूर लोटला ।

स्वेदु सर्वांगीं चालिला । हृदयीं दाटला हुंदका ॥२२॥

कृष्णवियोग अर्ध क्षण । तेणें निघों पाहे प्राण ।

विसरला कार्य आठवण । कृष्णवदन निरीक्षी ॥२३॥

वियोगप्राप्तीचे बाण प्रबळ । हृदयीं रुतले अतिसबळ ।

बुद्धि धैर्येंसीं होती विकळ । जीवीं तळमळ लागली ॥२४॥

एकांत देखोनि श्रीकृष्णासी । धांवोनि लागला पायांसी ।

मिठी घालोनि चरणेंसीं । उकसाबुकसीं स्फुंदत ॥२५॥