श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


श्लोक १८ वा

तस्माद्‍भवन्तमनवद्यमनन्तपारं सर्वज्ञमीश्वरमकुण्ठविकुण्ठधिष्ण्यम् ।

निर्विण्णधीरहमु हे वृजिनाभितप्तो नारायणं नरसखं शरणं प्रपद्ये ॥१८॥

यालागीं जी यादवपती । नित्य शुद्ध पवित्रमूर्ती ।

तूज मायामोहो नातळती । पवित्र ख्याती यालागीं ॥८६॥

गोंवळांचेनि उच्छिष्टकवळें । ज्याची पवित्रता न मैळे ।

तेणेंचि उच्छिष्टबळें । गोंवळें सकळें तारिलीं ॥८७॥

प्राणें शोषिलें पूतनेसी । तरी पवित्रता अधिक कैसी ।

तेणेंचि उद्धरिलें तिसी । दोषें दोषांसी तारकु ॥८८॥

करूनि कालीयमर्दन । मर्दिला त्याचा अभिमान ।

तरी मैळेना पवित्रपण । निर्विषें जाण तारिला ॥८९॥

रजक अंत्यज अत्यंत । आतळे तया अधःपात ।

त्यासी मारूनियां निश्चित । केला पुनीत सायुज्या ॥१९०॥

करूनि गोपिकांसी निंद्य काम । तेणें त्या केल्या निष्काम ।

तेचि पवित्रता अनुत्तम । सायुज्यधाम पावल्या ॥९१॥

करितां सुकर्म कुकर्म । ज्याची पवित्रता अनुत्तम ।

यालागीं नामें पुरुषोत्तम । अकर्तात्म निजबोधें ॥९२॥

जो आकळे गुणांआंतू । त्यासी ते गुण करिती प्रांतू ।

त्या गुणांसी तूजमाजीं अंतू । यालागीं तूं अनंतू सर्वथा ॥९३॥

देशतः कालतः पार । तूज न करवेचि साचार ।

यालागीं अनंत तूं अपार । श्रुतींसी पार न कळेचि ॥९४॥

तूज म्यां करावी विनंती । किती यावें काकुळती ।

तूं हृदयस्थ ज्ञानमूर्ती । जाणता त्रिजगतीं तूं एकु ॥९५॥

ज्ञान अज्ञान मायाशक्ती । ईश्वराआधीन गा असती ।

त्या ईश्वराची तूं ईश्वरमूर्ती । सत्यकीर्ति तूं श्रीकृष्णा ॥९६॥

तूं सर्वांचा नियंता । सर्व करूनि अकर्ता ।

ऐसा ईश्वरु तूं कृष्णनाथा । भोगूनि अभोक्ता तूं एकु ॥९७॥

देशतः कालतः स्वभावेंसीं । नाशु न पावे ज्या स्थानासी ।

तेथींचा तूं निवासवासी । पूर्ण पूर्णांशी अवतारु ॥९८॥

नराचें अविनाशस्थान । यालागी तूं नारायण ।

तूझेनि जीवासी चळणवळण । चाळकपण तूजपाशीं ॥९९॥

ऐसा ईश्वर तूं आपण । नरसखा नारायण ।

युद्धसमयीं अर्जुनासी जाण । ब्रह्मज्ञान त्वां दिधलें ॥२००॥

दारुण होतां संग्रामासी । पावडा पावो युद्धासी ।

तेव्हां ब्रह्मज्ञान सांगसी । निज सख्यासी अर्जुना ॥१॥

ऐसा कृपाळू तूं नारायण । यालागीं तूज आलों शरण ।

त्रिविधतापें तापलों जाण । दूःख दारुण संसारु ॥२॥

संसार म्हणजे अंधकूप । माजीं कामक्रोधादि दूष्ट सर्प ।

निंदा स्पर्धा कांटे अमूप । दूःखरूप मी पडिलों ॥३॥

तेथ पडीलियापाठीं । ब्रह्मद्वेषाचा शूळ पोटीं ।

भरला जी उठाउठी । तेणें हिंपुटी होतूसें ॥४॥

तेथून निघावया त्रिशुद्धी । उपावो न दिसे गा निजबुद्धी ।

कृपाळूवा कृपानिधी । आत्मबोधीं मज काढीं ॥५॥