श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


श्लोक ४ था

निवृत्तं कर्म सेवेत प्रवृत्तं मत्परस्त्यजेत् ।

जिज्ञासायां संप्रवृत्तो नाद्रियेत् कर्मचोदनाम् ॥४॥

चित्तीं वासनांचे मळ । तेणें भेदु भासे सबळ ।

तो नाशावया चित्तमळ । कर्म निर्मळ सेवावें ॥९२॥

मागां सांगीतलें निश्चित । जें कां नित्यनैमित्य ।

तेंचि कर्म गा निवृत्त । साधकीं प्रस्तुत सेवावें ॥९३॥

जो प्रवर्तला माझ्या भजनीं । तेणें काम्य सांडावें निपटूनी ।

हें मागां सांगितलें विवंचूनी । कामना मनीं न धरावी ॥९४॥

धरोनि मदर्पणाचें बळ । नित्ये आचरतां निर्मळ ।

चित्ताचे चैत्यमळ । जाती तत्काळ नासोनि ॥९५॥

कृषीवळु करी शेतासी । यथार्थ द्रव्य दे राजयासी ।

तो न भी ग्रामकंटकांसी । तेवीं कृष्णार्पणेंसीं होतसे ॥९६॥

जाहल्या चित्तमळक्षाळणें । नित्यविवेकु उपजे तेणें ।

इहामुत्रां लाता हाणे । अनित्य त्यजणें वैराग्यें ॥९७॥

एवं वैराग्य झालिया अढळ । तेणें सत्त्व होय प्रबळ ।

तेव्हां मज जाणावया केवळ । वृत्ति निर्मळ ते काळीं ॥९८॥

करितां माझीं चिंता । कामक्रोध नाठवती चित्ता ।

थोर लागली माझी अवस्था । न राहे सर्वथा अणुभरी ॥९९॥

हो कां ऐशिये अवस्थेसी । कर्मक्रिया नावडे ज्यासी ।

तेणें संन्यासूनि सर्व कर्मांसी । ब्रह्मज्ञानासी रिघावें ॥१००॥

श्रवण मनन करितां । कर्मासी झालिया विगुणता ।

बाधक नव्हे माझ्या भक्तां । कर्मकिंकरता त्यां नाहीं ॥१॥

स्वधर्म केलिया फळ काये । चित्ताचा मळमात्र जाये ।

भक्तु भजनें निर्मळ आहे । बाधूं न लाहे स्वकर्म ॥२॥

एवं कर्माची चोदना । मद्‍भक्तासी नाहीं जाणा ।

करितां श्रवणकीर्तना । कर्मबंधना नातळती ॥३॥

ऐशिया जिज्ञासावस्थेसी । कर्मबाधा नाहीं त्यासी ।

मुख्य तात्पर्य ब्रह्मज्ञानासी । हेंचि उद्धवासी सांगतु ॥४॥