श्रीउद्धव उवाच ।
विदन्ति मर्त्याः प्रायेण विषयान् पदमापदाम् ।
तथापि भुञ्जते कृष्ण तत्कथं श्वखराजवत् ॥८॥
उद्धव म्हणे श्रीमुकुंदा । ऐक सर्वज्ञा गोविंदा ।
विषयांची पदोपदीं आपदा । सर्वीं सर्वदा कळलीसे ॥२॥
जो झाला विषयाधीन । तो सर्वीं सर्वत्र सदा दीन ।
ऐसें जाणतजाणतां जन । आसक्ति गहन विषयांची ॥३॥
जैसें कां श्वान आणि खर अज । तैसे विषयांसी लोक निर्लज्ज ।
सांडूनि स्वहिताचें काज । का विषयांचे भोज नाचती ॥४॥
शुनी वसवसोनि पाठीं लागे । श्वान सवेंच लागे मागें ।
पुच्छ हालवूनि हुंगे । लाज नेघे जनाची ॥५॥
काणा कुंटा व्याधिव्याप्त । चिंता कांठफरा गळां वाहत ।
तोही शुनीमागें धांवत । कामासक्त अविचार ॥६॥
शुनी सक्रोधें वसवसी । तें गोड लागे श्वानासी ।
जीवित बांधलें तिच्या पुंसीं । तीमागमागेंसीं हिंडतू ॥७॥
अंगीं अंगा होतां भेटी । सक्रोध शुनी लागे पाठीं ।
तरी न सोडी पुसांटी । कुंकांत उठी कामासी ॥८॥
ऐशा संकटीं जैं भोग चढे । तैं भोगासवेंचि आडकोनि पडे ।
हड हड करिती चहूंकडे । जगापुढें फजीती ॥९॥
निंदेचे सैंघ वाजती धोंडे । मूर्ख तेही थुंकिती तोंडें ।
ऐंसेंचि पुरुषासही घडे । तरीही आवडे अतिकामू ॥२१०॥
श्वानाचें हेंड तत्काळ सुटे । मनुष्याचें आकल्प न सुटे ।
स्त्रीलोभाळू अतिलोभिष्ठे । तीलागीं संकटें नाना सोशी ॥११॥
नातरी गाढवाच्या परी । दूरी देखोनियां खरी ।
भुंकत धांवे तीवरी । लाज न धरी सर्वथा ॥१२॥
खरी पळे पुढेंपुढें । खरू धांवे वाडेंकोडें ।
लाता हाणोनि फोडी जाभाडें । तरी पुढेंपुढें धसो लागे ॥१३॥
लाता हाणे उरावरी । तरी तिची प्रीती धरी ।
ऐशिया स्त्रियांचे घराचारीं । खराच्यापरी नांदती ॥१४॥
नातरी बोकडाची गति जैशी । तैशी दशा दिसे पुरुषासी ।
मारूं आणिल्या पशुहत्यार्यापाशीं । तरी शेळ्यांसी सेवित ॥१५॥
स्वयाती मारितां देखे । अनुताप नेघे तेणें दुःखें ।
मृत्युसमीपही अभिलाखें । कामसुखें वांछिती ॥१६॥
पूर्ण मृत्यूची पायरी । तें वार्धक्य वाजलें उरीं ।
तरी धांवे विषयावरी । आठवू न धरी मरणाचा ॥१७॥
मेष मारूं आणिला घातकें । निजसख्यांतें मारितां देखे ।
तें न मनूनियां यथासुखें । अजीसीं हरिखें रमों धांवे ॥१८॥
मेष श्वान आणि खर । हे ऋतुकाळींचि विषयतत्पर ।
त्याहूनि विशेषेंसीं नर । कामी दुर्धर सर्वदा ॥१९॥
गर्भ संभवल्यापाठीं । श्वानही स्त्रीभोगासी नुठी ।
पुरुषाची अभिनव गोठी । गरोदर गोमटी भोगिती ॥२२०॥
गाढव गाढवीसी बुंथड । न करी अलंकार मोथड ।
मनुष्यासी स्त्रियेचें कोड । तिचें वालभ वाड वाढवी ॥२१॥
दांडा गोंडा मूद वेणी । टिळकुवरी रत्नखेवणी ।
नाकींचें हालों दे सुपाणी । हें मनुष्यपणीं वालभ ॥२२॥
जरी प्रसूतिकाळ निकट । गाड्याएवढें वाढलें पोट ।
तरी कामचारी विवेकनष्ट । रमताती दुष्ट स्त्रियांसीं ॥२३॥
अस्थि मांस विष्ठा मूत । तेणें कामिनी पूर्ण भरित ।
ते कुश्चळीं जन कामासक्त । जाणोनि होत कां देवा ॥२४॥
या प्रश्नाचें प्रत्युत्तर । तीं श्लोकीं सांगे शार्ग्ङधर ।
कामासक्तीचा विचार । ऐक सादर उद्धवा ॥२५॥