श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


श्लोक ३१ वा

असत्त्वाद् आत्मनोऽन्येषां भावानां तत्कृता भिदा ।

गतयो हेतवश्चास्य मृषा स्वप्नदृशो यथा ॥३१॥

गुरुकृपा जो सज्ञान । त्यासी देहाचें अबाधित भान ।

मिथ्या प्रपंचाचें दर्शन । कर्में कर्तेपण त्या नाहीं ॥७१॥

अविद्या द्योतिले वर्णाश्रम । तेथींचे आविद्यक क्रियाकर्म ।

तेथील जो वेदोक्त धर्म । तो अविद्याभ्रम अज्ञाना ॥७२॥

सज्ञान भक्तांच्या ठायीं । ते अविद्या निःशेष नाहीं ।

मा वेदविधान तेथें पाहीं । रिघावया कायी कारण ॥७३॥

आंबा सफळित जव असे । तंव नेटेंपाटें राखण बैसे ।

फळ हाता आल्या आपैसें । राखण वायसें राहेना ॥७४॥

तेवीं अविद्येचें जंव बंधन । तंव वेदाचें वेदविधान ।

अविद्या नाशिलिया जाण । विधीनें तें स्थान सोडिलें ॥७५॥

अविद्या जाऊनि वर्ततां देहीं । देहाचा देहत्वें हेतु नाहीं ।

हें म्हणाल न घडेच कांहीं । ऐक तेंही सांगेन ॥७६॥

स्वप्नींचें देहादि प्रपंचभान । स्वप्नाचमाजीं सत्य जाण ।

जागें होतां तें अकारण । संस्कारें स्वप्न दिसतांही ॥७७॥

स्वप्नीं राज्यपद पावला । कां व्याघ्रमुखीं सांपडला ।

अथवा धनादिलाभ झाला । रत्‍नें पावला अनर्घ्यें ॥७८॥

तेथींचें सुख दुःख हरिख । जागत्यासी नाहीं देख ।

तेवीं सज्ञानासी आविद्यक । नोहे बाधक निजबोधें ॥७९॥

देहीं असोनि विदेहस्थिती । ऐशा बोधसाधिका ज्या युक्ती ।

स्वयें सांगेन म्हणे श्रीपती । भेदाची उत्पत्ती छेदावया ॥४८०॥