श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


श्लोक ४० वा

मां भजन्ति गुणाः सर्वे निर्गुणं निरपेक्षकम् ।

सुहृदं प्रियमात्मानं साम्यासङ्गादयोऽगुणाः ॥४०॥

मी वस्तुतां निरपेक्ष निर्गुण । त्या माझ्या ठायीं भजोनि गुण ।

सहृद आत्मा प्रिय जाण । ऐसें लक्षण मज करिती ॥२९॥

समता आणि असंगता । याही गुणांच्या अवस्था ।

आणूनि ठेविती माझ्या माथां । गुणस्वभावतां लक्षणें ॥७३०॥

हो कां सबळ बळें अंधकार । कैं युद्धा आला सूर्यासमोर ।

तरी तमारी हा बडिवार । सूर्या आंधार जेवीं देत ॥३१॥

कोणें धरोनियां आकाश । घटीं घातलें सावकाश ।

तरी घटयोगें घटाकाश । मिथ्या गगनास नांव आलें ॥३२॥

नाहीं घटासी आतळला । गगनींचा गगनींच संचला ।

तो घटें घटचंद्रमा केला । मूर्खासी मानला सत्यत्वें ॥३३॥

तेवीं मी केवळ निर्गुण । त्या माझ्या ठायीं भजोनि गुण ।

सुहृद आत्मा इत्यादि जाण । असंगादि लक्षण मज देती ॥३४॥

गुणासी मी नातळें जरी । तरी मज म्हणती लीलाधारी ।

एवं गुणचि गुणांमाझारीं । मिथ्या मजवरी आळ हा ॥३५॥

तेथ मी घेता ना देता । कर्ता ना करविता ।

हे माझी निजस्वभावता । येर ते अवस्था गुणांची ॥३६॥

एवं पूर्वापर अतिविचित्र । सांगोनि ज्ञानविज्ञाननिर्धार ।

त्या इतिहासाचा उपसंहार । स्वयें सारंगधर करीतसे ॥३७॥