श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


श्लोक १३ वा

अकिञ्चनस्य दान्तस्य शान्तस्य समचेतसः ।

मया सन्तुष्टमनसः सर्वाः सुखमया दिशः ॥ १३ ॥

ऐक अकिंचनाची गोठी । नाहीं मठ मठिका पर्णकुटी ।

पांचापालवीं मोकळ्या गांठी । त्यांसी ये भेटी निजसुख माझें ॥३॥

जो दमनशीळ जगजेठी । अकरांचीही नळी निमटी ।

तो निजसुखाचे साम्राज्यपटीं । बैसे उठाउठीं तत्काळ ॥४॥

देखतां नानाभूत विषमता । ज्यासी साचार दिसे समता ।

तो माझिया निजसुखाचे माथां । क्रीडे सर्वार्थता समसाम्यें ॥५॥

सर्पत्वचा जेवीं पांपरीं । माथां हालविल्या फडा न करी ।

तेवीं धनदारागृहपुत्रीं । छळितां ज्या भीतरीं क्रोध नुमसे ॥६॥

कामक्रोध मावळले देहीं । साचार शांति ज्याच्याठायीं ।

माझें निजसुख त्याच्या पायीं । लोळत पाहीं सर्वदा ॥७॥

तो जरी तें सुख नेघे । तरी तें सुख तयापुढेंमागें ।

जडोनि ठेलें जी सर्वांगें । सांडितां वेगें सांडेना ॥८॥

तो जेउती वास पाहे । तें दिग्मंडळ सुखाचें होये ।

तो जेथ कां उभा राहे । तेथ मुसावलें राहे महासुख ॥९॥

त्याचें पाऊल जेथे पडे । तेथें निजसुखाची खाणी उघडे ।

तो प्रसंगें पाहे जयाकडे । तेथें स्वानंदें वाढे परमानंद ॥११०॥

तो ज्यासी भेटे अदृष्टें । त्यास सुखाची पहांट फुटे ।

त्याचा पावो लागलिया अवचटें । सुखाचें गोमटें निजसुख लाभे ॥११॥

ज्याचे श्वासोच्छ्वासांचा परिचार । कीं निमेषोन्मेषांचे व्यापार ।

माझेनि निजसुखें साचार । तेथेंचि घर बांधलें ॥१२॥

तो सकळ सुखांचा मंडपू । कीं निजसुखाचा कंदर्पू ।

तो सर्वांगें सुखस्वरूपू । सबाह्य सुखरूपू समसुखत्वें ॥१३॥

त्याचे सुखाची परिपूर्णता । पुढिले श्लोकें तत्त्वतां ।

स्वयें देवोचि झाला सांगता । सुखसंपन्नता भक्ताची ॥१४॥