श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


श्लोक १९ वा

यथाग्निः सुसमृद्धार्चिः करोत्येधांसि भस्मसात् ।

तथा मद्विषया भक्तिरुद्धवैनांसि कृत्स्नशः ॥ १९ ॥

दीप लावावयालागुनी । सोज्ज्वळ केला जो वन्ही ।

तो अवचटें पडला वनीं । तिडिकी उडोनी तृणांकुरीं ॥३१॥

तो अनिच्छितचि एकसरें । कोपटें आणि धवळारें ।

नगरें पुरें मंदिरें । गिरिकंदरें भस्म करी ॥३२॥

तैशी अल्पही माझी भक्ती । श्रद्धायुक्त प्रवेशल्या चित्तीं ।

संचित क्रियमाण पापपंक्ती । होय जाळिती निःशेष ॥३३॥

पूर्वपापाचे समूळ मळ । चित्तीं जडले होते प्रबळ ।

तें चित्त अतिचंचळ । विषयीं व्याकुळ सर्वदा ॥३४॥

त्यासी माझिया भक्तिलेशें । पूर्वपापाचा समूह नासे ।

जेवीं कां कर्पूर दीपस्पर्शें । निःशेष नासे तत्काळ ॥३५॥

ऐसें निर्मळ झालिया चित्त । ब्रह्म प्रकाशे सदोदित ।

मग तें नव्हे विषयासक्त । होय विरक्त अनिच्छितां ॥३६॥

भक्तिलेशाची एवढी गरिमा । तो संपूर्ण भक्तीचा महिमा ।

कोण जाणे भक्तोत्तमा । आगमनिगमां अतर्क्य ॥३७॥

अलक्ष्य लक्षेना माझी भक्ती । अतर्क्य तर्केना शास्त्रयुक्तीं ।

अगाध नाकळे निश्चितीं । साधनव्युत्पत्ती शिणतांही ॥३८॥

पूर्ण माझे भक्तीचा पार । मजही न कळे साचार ।

यालागीं मी भक्तांचा आज्ञाधार । नुल्लंघीं उत्तर सर्वथा ॥३९॥

अगाध भक्तांची थोरी । यालागीं मीही सेवा करीं ।

भक्तपद धरिंले उरीं । वंदी शिरीं अंघ्रिरेणू ॥२४०॥

भक्त म्हणवितां वाटे गोड । भजनमुद्रा अतिअवघड ।

भक्तीचें अंतर अतिगूढ । न कळे उघड तिशास्त्रां ॥४१॥

ज्ञान सांगतां अतिसुगम । भक्तिरहस्य गुह्य परम ।

अकृत्रिम उपजे प्रेम । ऐसें हें वर्म लाविल्या न लगे ॥४२॥

कृपण जरी दूरी जाये । तो घरींचें ठेवणें जीवीं वाहे ।

तैसें माझें प्रेम पाहें । जो हृदयीं वाहे सर्वदा ॥४३॥

कां वंध्या गर्भ संभवल्यापाठीं । उल्हासे, वाढवी गोरटी ।

तैशी माझ्या प्रेमाची पोटीं । आवडी मोटी जैं होय ॥४४॥

जैसे वंध्यागर्भाचे डोहाळे । तैसे माझ्या प्रेमाचे सोहाळे ।

पोटांतलेनि कळवळें । उल्हास बळें चढोवढी ॥४५॥

सदैव जांवयी आल्या घरा । जेवीं सर्वस्व वेंची सुंदरा ।

तेवीं माझा कळवळा पुरा । ज्याच्या जिव्हारा वोसंडे ॥४६॥

बीज अधिकाधिक पेरितां । उल्हास कृषीवळाचे चित्ता ।

तेवीं सर्वस्व मज अर्पितां । तैशी उल्हासता जैं होये ॥४७॥

सगुण सुरूप समर्थ भर्ता । निघोन गेलिया तत्त्वतां ।

त्यालागीं तळमळी जैशी कांता । तैशी कळवळता जैं उठी ॥४८॥

त्या नांव गा माझी भक्ती । उद्धवा जाण निश्चितीं ।

जे भक्तीसी भुलोनि श्रीपती । भक्तांहातीं आतुडलों ॥४९॥

चढत्या आवडीं माझी प्रीती । तेचि जाण पां माझी भक्ती ।

ऐसा भक्तीचा महिमा श्रीपती । स्वयें उद्धवाप्रती सांगत ॥२५०॥

आवडी धरोनि पोटेंसी । देवो सांगे उद्धवासी ।

माझी भक्ति ते जाण ऐसी । अखंड जीपाशीं मी असें ॥५१॥

संसारतरणोपायीं । हेचि एक मुख्य पाहीं ।

मोक्ष लागे इच्या पायीं । इतर साधनें कायी बापुडीं ॥५२॥

मी तंव अजित लोकीं तिहीं । त्या मज भक्तिप्रतापें पाहीं ।

जिंतोनियां ठायींच्याठायीं । भावबळें पाहीं स्ववश केलों ॥५३॥

यालागीं सर्व विजयांचे माथां । माझी भक्तीचि गा सर्वथा ।

ऐक पां तेही कथा । तुज मी तत्त्वतां सांगेन ॥५४॥