तस्माद् वचो मनः प्राणान् नियच्छेन् मत्परायणः ।
मद्भक्तियुक्तया बुद्ध्या ततः परिसमाप्यते ॥४४॥
इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां एकादशस्कंधे षोडशोऽध्यायः ॥१६॥
मन बुद्धि इंद्रिय प्राण । अवश्य नेमावीं गा जाण ।
वृत्ति करोनि सावधान । माझें भजन जो करी ॥८॥
भावें करितां माझीं भक्ती । विषयवासना जळोनि जाती ।
विर्विकल्प उपजे शांती । माझे भक्तिपंथीं चालतां ॥९॥
चालतां माझे भक्तिपंथीं । सकळ साधनें लाजोनि जाती ।
भावें प्रकटें मी श्रीपती । करीं संसारनिवृत्ती निजभक्तां ॥३१०॥
हो कां माझिया निजभक्तां । संसारबाधेची व्यथा ।
ते लाज मज भगवंता । गांजूं निजभक्तां मी नेदीं ॥११॥
हो कां माझिया निजभक्तां । संसारबाधेची व्यथा ।
ते लाज मज भगवंता । गांजूं निजभक्तां मी नेदी ॥१२॥
प्रल्हाद गांजितां जगजेठी । मी प्रकटलों कोरडें काष्ठीं
वैकुंठ सांडूनि उठाउठीं । गजेंद्रासाठीं पावलो ॥१२॥
द्रौपदी जांचितां तत्काळीं । म्यां कौरवांची तोंडें केलीं काळीं ।
आगीनें गांजितां गोवळीं । म्यां प्राशिला ते काळीं दावाग्नी ॥१३॥
गोकुळ गांजितां सुरपती । म्यां गोवर्धन धरिला हातीं ।
कीं गोपिकांची पुरवावया आर्ती । मी झालों श्रीपति कामारा ॥१४॥
अर्जुनप्रतिज्ञेचे प्राप्ति । म्यां दिवसा लपविला गभस्ती ।
लावूनि जयद्रथासी ख्याती । सुभद्राप्रति वांचविला ॥१५॥
अंबरीषाचे गर्भवास । म्यांचि सोसिले सावकाश ।
उणें आपुल्या निजभक्तांस । मी हृषीकेश येवों नेदी ॥१६॥
भक्तांचे पायींची माती । मी हृदयीं वाहें श्रीपती ।
वानरें वनचरें भावार्थीं । म्यां आपुले पंक्ती बैसविली ॥१७॥
यालागी उद्धवा पुढतपुढती । मी सांगें करावी माझी भक्ती ।
माझे भजनें माझी प्राप्ती । अवलीळा पावती मद्भावें ॥१८॥
मद्भावें करितां माझी भक्ती । मी अनंत आतुडें त्यांच्या हातीं ।
शेखीं कामारा होय भक्तांप्रती । भक्तीची प्रीती मज ऐशी ॥१९॥
माझिये भक्तीपरतें । सुगम साधन नाहीं येथें ।
हें जाणोनि म्यां तूतें । भजनपंथें लाविलें ॥३२०॥
लाविल्या लागे सद्भक्ती । तैं संसार बापुडें तें किती ।
हेळसून चारी मुक्ती । निजसुख भोगिती मद्भक्त ॥२१॥
मद्भक्तांचे महिमान । अतिशयें अगम्य गहन ।
ऐसें बोलूनियां श्रीकृष्ण । उद्धवासी जाण कुरवाळी ॥२२॥
तेणें श्रीकृष्णकराग्रस्पर्शें । उद्धवासी झालें कैसें ।
व्याले धेनूचेनि वोरसें । वत्स जैसें उल्हासे ॥२३॥
जेवीं कां लागतां चंद्रकर । सबाह्य निवों लागे चकोर ।
मेघ देखोनि मयूर । नृत्यतत्पर स्वानंदें ॥२४॥
यापरी उद्धव जाण । स्वानंदें झाला परिपूर्ण ।
विसरला देवभक्तपण । कृष्णही कृष्णपण विसरला ॥२५॥
यापरी भक्तिसुखाआंत । दोघेही ऐक्यें झाले उन्मत्त ।
परमानंदाचा तेथ । धेंडा नाचत स्वानंदें ॥२६॥
या भक्तिसुखाची गोडी । भाग्येंविण न कळे फुडी ।
उद्धवभजनाचे कुळवाडी । जोडला जोडी श्रीकृष्ण ॥२७॥
एका जनार्दना शरण । भजनसुखाची उणखूण ।
तो एक जाणे संपूर्ण । भक्तजीवनजिव्हाळा ॥२८॥
जो निजभक्तांचा जिव्हाळा । तो गोकुळीं होऊनि गोंवळा ।
क्रीडोनि त्यांचिया खेळामेळा । गोपीगोपाळां उद्धरिलें ॥२९॥
स्वयें खेळोनि त्यांचिया खेळा । उद्धरिलें बाळगोपाळा ।
हें नवल नव्हे त्याची कळा । उदार लीळा ते ऐका ॥३३०॥
पर्वत पाषाण तृण तरुवर । भृंग मत्स्य मृग मगर ।
व्याघ्र वनचर विखार । पारावतें मयूर आदिकरून ॥३१॥
येणेंसी समवेत । गोकुळींचे जीव समस्त ।
स्वयें उद्धरी श्रीकृष्णनाथ । कृपाळू समर्थ स्वलीला ॥३२॥
कां पितृवचन पुढारां । सीतेचिया वियोगद्वारा ।
रिसां आणि वानरां । उद्धरी निशाचरां रघुनाथ ॥३३॥
सेवेनें तारिले रीसवानर । युद्धें तारिले निशाचर ।
हें नवल कांहीं नव्हे थोर । ऐक उदार लीला त्याची ॥३४॥
अयोध्येपासून लंकेपर्यंत । मार्गी वृक्षवल्ली पाषाण पर्वत ।
तृणादि जीव समस्त । उद्धरी रघुनाथ स्वलीला ॥३५॥
एवं नानावतारीं जनार्दन । यापरी उद्धरी सकळ जन ।
तेणें एका एकू केला पावन । हें नवल कोण मानावें ॥३६॥
परी नवल एक केलें मोठें । मज मूर्खाचेही मुखावाटें ।
श्रीभागवतबोल केले मर्हाटे । हें आश्चर्य वाटे माझेंचि मज ॥३७॥
यालागीं एका जनार्दना शरण । ज्याची कृपा ऐशी परिपूर्ण ।
त्याचे स्मरोनि श्रीचरण । केला संपूर्ण सोळावा ॥३८॥
इति श्रीभागवते महापुराणे एकादशस्कंधे श्रीकृष्णोद्धव संवादे
एकाकारटीकायां विभूतियोगो नाम षोडशोऽध्यायः ॥१६॥
॥श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥श्लोकसंख्या ॥४४॥ओव्या ॥३३८॥