श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


श्लोक ४७ वा

सीदन् वीप्रो वणिग्वृत्त्या पण्यैरेवापदं तरेत् ।

खड्‍गेन वाऽऽपदाक्रान्तो न श्ववृत्त्या कथंचन ॥४७॥

स्वधर्में पीडितां ब्राह्मणासी । तेणें करावें वणिग्वृत्तीसी ।

कां दुरावले क्षात्रधर्मासी । तेही सदोषी अतिदुष्ट ॥५५॥

ब्राह्मणासी हिंसाकर्म । तो जाण पां परम अधर्म ।

लागल्या अनुपपत्ती दुर्गम । तैं क्षात्रधर्म करावा ॥५६॥

करितां वाणिज्यकर्मास । तिळ सर्षप कार्पास ।

कां लवणादि रस तैजस । यांच्या महादोष विक्रयीं ॥५७॥

त्या सोडोनि सदोषां समस्तां । लागावें वाणिज्यपंथा ।

तांबूलपर्णें श्वेतवस्त्रता । हें विकितां निर्दुष्ट ॥५८॥

ऐशिया वाणिज्यस्थितीं । ज्याची ढळेना अनुपपत्ती ।

तेणें खड्‍ग घेऊनि हातीं । क्षात्रवृत्ती करावी ॥५९॥

तेथें चोरावीं ना अंगें । रणीं न सरावें मागें ।

स्वामिकार्याचेनि योगें । देहत्यागें उठावें ॥४६०॥

ऐशिया शुद्ध क्षात्रवृत्तीं । ब्राह्मणें कंठावी अनुपपत्ती ।

परी नीचसेवा प्राणांतीं । श्ववृत्ती न करावी ॥६१॥

क्षत्रियांसी स्वधर्में अनुपपत्ती । लागल्या वर्तावें कोणे स्थिती ।

तें विशद करूनि श्रीपती । उद्धवाप्रती सांगत ॥६२॥