मूर्खो देहाद्यहंबुद्धीः पन्था मन्निगमः स्मृतः ।
उत्पथश्चित्तविक्षेपः स्वर्गः सत्त्वगुणोदयः ॥४२॥
वेदशास्त्र नेणता एक । त्यासी मूर्ख म्हणती लोक ।
ते मूर्खता येथें न मने देख । केवळ मूर्ख देहाभिमानी ॥२२॥
केवळ नश्वर देह देख । तो मी म्हणोनि मानी हरीख ।
देहाभिमानें भोगी नरक । यापरता मूर्ख कोण आहे ॥२३॥
विटाळें देहाचा संभवो । विटाळें देहाचा उद्भवो ।
विटाळेंचि निधन पहा हो । विटाळासी ठावो देहापाशीं ॥२४॥
देहाचें निजरूप येथ । अस्थि चर्म विष्ठा मूत्र ।
तो मी म्हणवूनि जो श्लाघत । `मूर्ख' निश्चित तो जाण ॥२५॥
ऐशी जे कां देहअहंता । ती नांव परममूर्खता ।
चालणें माझ्या वेदपंथा । `सन्मार्गता' ती नांव ॥२६॥
ज्यासी जाहली चित्तविक्षेपता । तो निंदी गुरुदेवता ।
जो न मानी वेदशास्त्रार्था । तो उत्पथामाजीं पडे ॥२७॥
जो गुरुदोषदर्शी समत्सरता । जो क्रोध करी सुहृदआप्तां ।
जो धिक्कारी मातापिता । `चित्तविक्षेपता' त्या नांव ॥२८॥
जो सन्मानालागीं पाही । साधुसज्जनांतें करी द्रोही ।
जो दोष देखे ठायीं ठायीं । `चित्तविक्षेप' पाहीं या नांव ॥२९॥
जो वदे परापवादा । जो करूं रिघे परनिंदा ।
जो विश्वासे स्त्रियेचे शब्दा । `चित्तविक्षेपबाधा' । ती नांव ॥५३०॥
जो सन्मार्गापासूनि चेवता । पडे अधर्मअकर्मउत्पथा ।
तेही `चित्तविक्षेपता' । जाण तत्त्वतां उद्धवा ॥३१॥
आपण तत्त्वतां परब्रह्म । जाणणें हा `वेदमार्ग' उत्तम ।
हें नेणोनि वर्तणें सकाम । तोचि परम `उन्मार्ग' ॥३२॥
स्वर्गशब्दाची व्युप्तत्ती । ते सत्त्वगुणाची उत्पत्ती ।
जेणें निजसुखाची होय प्राप्ती । परी इंद्रलोकगति तो स्वर्ग नोहे ॥३३॥
अमरभुवना जे जे गेले । ते परतोनि पतना आले ।
शुद्धसत्त्वीं जे मिसळले । ते पावले निजसुख ॥३४॥
ऐसा जो कां सत्त्वगुण । तोचि येथें `स्वर्ग' जाण ।
आतां नरकाचें लक्षण । तुज संपूर्ण सांगेन ॥३५॥