श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


श्लोक २३ वा

फलश्रुतिरियं नृणां न श्रेयो रोचनं परम् ।

श्रेयो विवक्षया प्रोक्तं यथा भैषज्यरोचनम् ॥२३॥

निष्काम जे कां कर्मस्थिती । ते मूर्ख सर्वथा न करिती ।

त्यांसी दावूनियां फलश्रुती । स्वकर्मप्रवृत्तीं लाविले ॥३८॥

सकाम अथवा निष्काम । कर्मक्रिया दोंहीची सम ।

येथ वासनाचि विषम । सकामनिष्कामफलहेतू ॥३९॥

जेवीं कां स्वातीचें जळ । शिंपीमाजीं होय मुक्ताफळ ।

तेंचि सेवी जैं महाव्याळ । तैं हळाहळ हो‍ऊनि ठाके ॥२४०॥

तेवीं आपुली जे कां कल्पना । निष्कामें आणी मुक्तपणा ।

तेचि सकामत्वें जाणा । द्रुढबंधना उपजवी ॥४१॥

वेदु बोलिला जें स्वर्गफल । तें मुख्यत्वें नव्हे केवळ ।

जेवीं भेषज घ्यावया बाळ । देऊनि गूळ चाळविजे ॥४२॥

ओखद घेतलियापाठीं । क्षयरोगाची होय तुटी ।

परी बाळ हातींचा गूळ चाटी । ते नव्हे फळदृष्टी भेषजीं ॥४३॥

तेवीं वेदाचे मनोगतीं । स्वर्गफळाची अभिव्यक्ती ।

मूर्खासी द्यावया मुक्ती । स्वधर्मस्थिती लावितु ॥४४॥

म्हणसी कर्मवादि जे नर । वेद सांगती प्रवृत्तिपर ।

तो वेदार्थ निर्वत्तितत्पर । केवीं साचार मानावा ॥४५॥

श्रुत्यर्थ जैं प्रवृत्ति धरी । तैं वेदु झाला अनर्थकारी ।

ते प्रवृत्ति दूषूनि श्रीहरी । दावी निवृत्तिवरी वेदार्थ ॥४६॥