एवं व्यवसितं केचिदविज्ञाय कुवुद्धयः ।
फलश्रुतिं कुसुमितां न वेदज्ञा वदन्ति हि ॥२६॥
फलत्यागें स्वधर्मस्थिती । सर्वथा सकाम न करिती ।
यालागीं वेद बोले फलश्रुती । स्वधर्मप्रवृत्तीलागुनी ॥५८॥
सैंधव सागरा भेटूं जातां । जेवीं कां हारपे सैंधवता ।
तेवीं स्वधर्मीं प्रवर्ततां । सकामता उरेना ॥५९॥
जैशी दों दिव्यांची वाती । एकवट केलिया ज्योती ।
तेथ न दिसे भेदगती । पाहतां ज्योती एकचि ॥२६०॥
जेवीं अग्नीं कापुर मिळतां । तो अग्नीचि होय तत्त्वतां ।
तेवीं स्वधर्मकर्मीं प्रवर्ततां । कर्मीं निष्कर्मता स्वयें प्रकटे ॥६१॥
कर्माकर्मांची वेळुजाळीं । ते स्वधर्माचे कांचणिमेळीं ।
पडे नित्तशुद्धीची इंगळी । ते करी होळी कर्माकर्मांची ॥६२॥
सकामता करितां कर्म । स्वधर्म नाशी फळकाम ।
तेव्हां सकाम आणि निष्काम । दोंहींचें भस्म स्वधर्म करी ॥६३॥
जेवीं दों काष्ठांच्या घसणी । माजीं प्रकटे जो कां वन्ही ।
तो दोंहीतेंही जाळूनी । स्वतेजपणीं प्रकाशे ॥६४॥
तेवीं माझा वेदवादु । स्वकर्में छेदी कर्मबाधु ।
हें नेणोनि जे विषयांधु । जडल्या सुबद्धु फळशो ॥६५॥
वेदें प्रवृत्तिरोचनेकारणें । स्वर्गाचि नाना फलें बोलणें ।
त्यांलागीं ज्याचें बैसे धरणें । तेणें नागवणें निजस्वार्थां ॥६६॥
कष्टोनि शेतीं पेरिले चणे । त्यांची उपडोनि भाजी करणें ।
तो लाभ कीं तेणें नाडणें । तैसें फळ भोगणें सकार्मीं ॥६७॥
वोलीं जोंधळियाचीं करबाडें । खातां अत्यंत लागतीं गोडें ।
त्यालागीं शेत जैं उपडे । तैं लाभु कीं नाडे निजस्वार्था ॥६८॥
तैशी सकामकामनाउन्मत्तें । जें फळीं फळाशालोलिंगतें ।
ते नाडलीं स्वधर्मलाभातें । ऐक तूतें सांगेन ॥६९॥
शेतीं पेरावया आणिले चणे । त्यांचे आदरें करी जो फुटाणे ।
तो शाहणा कीं मूर्ख म्हणणें । तैसें फळ भोगणें सकामीं ॥२७०॥
घोडा विकोनि पलाण घेणें । लोणी देऊनि ताक मागणें ।
भात सांडूनि वेळण पिणें । तैसें फळ भोगणें सकामीं ॥७१॥
ऐसे सकाम अतिदुर्बुद्धी । जे नाडले स्वधर्मसिद्धी ।
यालागीं देवो म्हणे `कुबुद्धी' । ते कुबुद्धीची विधी हरि सांगे ॥७२॥