श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


श्लोक ३४ वा

एवं पुष्पितया वाचा व्याक्षिप्तमनसां नृणाम् ।

मानिनां चातिस्तब्धानां मद्वार्तापि न रोचते ॥३४॥

फल सांडूनि फुल खाये । तैसा परिपाक याज्ञिकां होये ।

स्वर्गकामाचेनि उपायें । अपायीं स्वयें पडताती ॥४१॥

अवघा संसार काल्पनिक । तेथ सत्य कैंचे स्वर्गसुख ।

परि श्रवणमात्रें देख । भुलले मूर्ख स्वर्गसुखा ॥४२॥

जैसा नपुंसक वांछी स्त्रीसुख । परी संग तया कैंचा देख ।

मुळींच नाहीं बीजारोप । मा कैंचा कामसाटोप तयासी ॥४३॥

परी लटिकाचि तडतडां उडे । कष्टोनि व्यर्थाचि पहुडे ।

परी तया नसे भगभोग रोकडे । तैसे स्वर्ग फुडे प्राणिया ॥४४॥

गव्हांचा जो प्रथम मोड । तोंडीं घालितां लागे गोड ।

परी जो जाणे पिकाचा निवाड । तो मोड जाण उपडीना ॥४५॥

पालेयाची चवी घेतां । गव्हांची गोडी न लगे तत्त्वतां ।

मग पाला पाळूनी स्वभावतां । शेवटीं रडता गव्हांचिकारणें ॥४६॥

तेवीं वेदु बोलिला स्वर्गफल । तें स्वधर्माचें कोंवळें मूळ ।

तें उप्डूनि खातां तत्काळ । मोक्षफळ अंतरे ॥४७॥

हें जाणती जे सज्ञान । ते स्वर्गासी नातळती आपण ।

परी मूर्खाचें सकामपण । अनिवार जाण अतिशयें ॥४८॥

कामाचिया लोलंगती । सदा सकाम कर्में करिती ।

तेणें जन्ममरणांचे आवर्तीं । पडले नुगंडती आकल्प ॥४९॥

त्यांसी हित सांगती साधुजन । ते न मानिती संतवचन ।

आम्ही वेदार्थीं सज्ञान । हा ज्ञानाभिमान अतिगर्वें ॥३५०॥

मी भगवंत नियंता सृष्टी । हें वेदें दाविल्या नवडे गोष्टी ।

निष्कामता कपाळ उठी । सकम पोटीं सुबुद्ध ॥५१॥

एवं वेद मानूनि प्रवृत्तिपर । ठकले सकळ सकाम नर ।

तोचि वेदार्थ ब्रह्मपर । स्वयें श्रीधर सांगत ॥५२॥