श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


श्लोक ७ वा

ज्ञातयोऽतिथयस्तस्य वाडवात्रेणापि नार्चिताः ।

शून्यावसथ आत्माऽपि काले कामरैनर्चितः ॥७॥

घरींचा भात वेंचेल कांहीं । यालागीं वैश्वदेव करणें नाहीं ।

तेथ अतिथि आलिया पाहीं । कोणे समयीं कोण पूजी ॥८९॥

अतिथि आलिया जाण । ऐसे बोल बोले आपण ।

जे वचनमात्रें जाती प्राण । त्यासी मागे कोण अन्नोदक ॥९०॥

देखोनि त्याचिया घरासी । ब्रह्मचारी नित्य उदासी ।

आशा त्यजिली संन्यासीं । जेवीं राजहंसीं गोमय ॥९१॥

भिकारीं सांडिलें त्याचें द्वार । अतिथीं डावलिलें निरंतर ।

पाहुणा दूरी पाहे बिढार । निराशी पितर सर्वदा ॥९२॥

दारा न ये कोरान्नकर । घर सांडूनि गेले उंदिर ।

काउळीं वोसंडिलें तें घर । चिडियां साचार न मिळे दाणा ॥९३॥

मुंग्यांसी पडे नित्य लंघन । तिंही धरिलें बिढार आन ।

पोटा ना खाय जो आपण । तेथ कथा कोण इतरांची ॥९४॥

अत्यंत भूक लागल्या पोटीं । चणेही न खाय जगजेठी ।

तेथ कायसी सेवकांची गोठी । कावलीं पोटीं स्त्रीपुत्रें ॥९५॥

जैं वमन घडे त्यासी । तैं न करी फळाहारासी ।

अधिक वेंचू कोण सोशी । यालागीं उपवासी स्वयें पडे ॥९६॥

तेथ कुळगुरुचा सन्मान । कुळधर्म गोत्रभोजन ।

व्याही जांवई यांचा मान । धनलोभी जाण कदा न करी ॥९७॥

ऋतुकाळें फळें येती पूर्ण । त्यांसीं दृष्टिभेटी हाटीं जाण ।

परी जिव्हेसी आलिंगन । प्राणांतीं आपण हों नेदी ॥९८॥

मातेचें स्तनपान सेविलें । तेंचि क्षीर रसना चाखिलें ।

पुढें दूधचि वर्जिलें । व्रत धरिलें धनलोभें ॥९९॥

रस रसनेचें माहेर । तेणेंवीण ते गादली थोर ।

धनलोभ अतिनिष्ठुर । करितां करकर भेटों नेदी ॥१००॥

वस्त्रें मळकीं अतिजीर्ण । मस्तक सदा मलिन ।

मुखीं वास निघती जाण । स्वप्नींही पान न खाय ॥१॥

सण वार दिवाळी दसरा । तैं जुने जोंधळे धाडी घरा ।

अन्नेंविण पीडी लेंकुरां । कदर्यु खरा या नांव ॥२॥

धनलोभी धर्महीन । देखोनि कदर्युवर्तन ।

विमुख झाले स्वजन । तेंचि निरुपण हरि सांगे ॥३॥;