श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


श्लोक ९ वा

पुरुषं सत्त्वसंयुक्तमनुमीयाच्छमादिभिः ।

कामादिभी रजोयुक्तं क्रोधाद्यैस्तमसा युतम् ॥९॥

इंद्रियनिग्रहो यथोचित । जो शमदमीं सदा क्रीडत ।

शांति वसे जयाआंत । तो जाण निश्चित सात्विक ॥५७॥

जो सदा फळकामें कामुक । वांछी संसारभोगसुख ।

द्रव्यार्थी अतिदांभिक । रजोगुणी लोक तो जाण ॥५८॥

ज्यासी स्वधर्मी नाहीं रती । आवडे अधर्मप्रवृत्ती ।

क्रोधलोभें गिळिली स्फूर्ती । तो जाण निश्चितीं तामसू ॥५९॥

एवं देखोनि कर्माचरण । लक्षिजे पुरुषलक्षण ।

या नांव गा अनुमान । विवेकसंपन्न जाणती ॥१६०॥

सामान्यतः तिन्ही गुण । सांगीतलें निरुपण ।

हें न कळे म्हणेल मन । गुणवृत्ति भिन्न अवधारीं ॥६१॥;