श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


आरंभ

श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीकृष्णाय नमः ॥

ॐ नमो देव जगन्मोहन । मोहिनीमोहना आद्यकारण ।

कार्यकारणातीत चिद्धन । जय जनार्दन जगद्गुरु ॥१॥

जगासी पडे मायामोहन । तें तूं निर्दळिसी ज्ञानघन ।

जगीं जगद्रूप जनार्दन । कृपाळू पूर्ण दीनांचा ॥२॥

दीनासी देवमाया स्त्रीरुपें । भुलवी हावभावखटाटोपें ।

ते स्त्रीमोहादि मोहक रुपें । जनार्दनकृपें निर्दळिती ॥३॥

जेथ वैराग्य वाढे संपूर्ण । तेथ जनार्दनाची कृपा पूर्ण ।

वैराग्य तेथ ब्रह्मज्ञान । सहजें जाण ठसावे ॥४॥

जीव सहजें ब्रह्मचि आहे । तो मायागुणें जीवत्व वाहे ।

जेवीं भद्रीं निजेलेनि रायें । तो स्वप्नींचें लाहे रंकत्व ॥५॥

त्यासी राजपदा यावया जाण । सेवक करिती थापटण ।

तेवीं वैराग्य निर्दळी त्रिगुण । जीवा ब्रह्मपण स्वयंभचि ॥६॥

ऐसें स्वयंभ जोडल्या ब्रह्म पूर्ण । तेव्हां स्त्री पुरुष हें मिथ्या ज्ञान ।

मृपा दृश्याचें दृश्यभान । भोग्यभोक्तेपण असेना ॥७॥

असो साधकासी देवमाया । स्त्रीरुपें ये भुलवावया ।

तेथ स्मरतां भावें गुरुराया । जाय विलया स्त्रीबाधू ॥८॥

सद्गुरुचें निजनाम एक । निवारी बाधा महादोख ।

वैराग्य उपजवी अलोलिक । तेणें होय निजसुख साधकां ॥९॥

निर्विशेष निजसुखदाता । आम्हां सद्गुरुचि तत्त्वतां ।

त्याचे चरणीं ठेवितां माथा । सुखसंपन्नता साधकां ॥१०॥

संत साधकांची निजमाउली । शांति निजसुखाची साउली ।

जनार्दनकृपेच्या पाउलीं । कथा चालिली यथार्थ ॥११॥;

हाता आलिया निजनिर्गुण । साधक होती सुखसंपन्न ।

तदर्थ करावें माझें भजन । हें बोलिला श्रीकृष्ण पंचविसावां ॥१२॥

भावें करितां भगवद्भजन । देव दारारुपें करिती विघ्न ।

तें निर्दळावया जाण । माझें नामस्मरण करावें ॥१३॥

अच्युत हें स्मरतां नाम । प्रतापें निर्दळी कर्माकर्म ।

सकळ पातकें करी भस्म । दाटुगें नाम हरीचें ॥१४॥

नामें होइजे विरक्त । नामें निर्मळ होय चित्त ।

नामें साधे गुणातीत । नामें निर्मुक्त भवपाश ॥१५॥

नामीं लोलिंगत चित्त । भवभय रिघों न शके तेथ ।

नामीं विश्वास ऐसा जेथ । भगवंत तेथ तुष्टला ॥१६॥

दुष्टसंगें विषयासक्त । जरी झाला लोलिंगत ।

अनुताप उपजलिया तेथ । होय विरक्त क्षणार्धें ॥१७॥

महादोषासी प्रायश्चित्त । केवळ अनुताप निश्चित ।

अनुतापेंवीण प्रायश्चित्त । जो जाण एथ विटंबू ॥१८॥

अनुतापाएवढा सखा । जगीं आणिक नाहीं लोकां ।

धडाडिल्या अनुताप देखा । सकळ पातकां निर्दळी ॥१९॥

अनुतापा चढलिया हात । क्षणार्धें करी विरक्त ।

येचि अर्थी ऐलगीत । हरि सांगत उद्धवा ॥२०॥

सव्विसाव्या अध्यायीं येथ । विषयासक्त ज्याचें चित्त ।

त्यासी व्हावया विरक्त । ऐलगीतप्रस्तावो ॥२१॥;