क्वायं मलीमसः कायो, दौर्गन्ध्याद्यात्मकोऽशुचिः ।
क्व गुणाः सौमनस्याद्या, ह्मध्यासोऽविद्यया कृतः ॥१८॥
स्त्री-पुरुष नामाभिधान । केवळ देहासीचि जाण ।
ते स्त्रीदेहीं पाहतां गुण । मलिनपणा अत्यंत ॥२॥
जे नीच नव्या विटाळाची खाणी । जे रजस्वलेची प्रवाहन्हाणी ।
जे कां दुर्गंधाची पोहणी । जे उतली चिडाणी विष्ठेची ॥३॥
जे कां दोषांचें जन्मस्थान । जे विकल्पाचें आयतन ।
जे महादुःखाचें भाजन । अधःपतन जिचेनी ॥४॥
जे वाढवी अतिउद्वेग । जिचेनी मनासी लागे क्षयरोग ।
जिचा बाधक अंगसंग । अतिनिलाग निंद्यत्वें ॥५॥
जेवीं नीचाचा कांठपरा । गळां अडकल्या मांजरा ।
तें रिघोनि शुचीचिया घरा । नाना रसपात्रां विटाळी ॥६॥
तेवीं कामिनीची संगती । गळां पडली न निघे मागुती ।
कामिनीकामें कामासक्तीं । नेणों किती विटंबिले ॥७॥
तें मांजर जेथें घाली मुख । तेथ कांठपरा रोधी देख ।
तेवीं स्त्रीसंगें अतिदुःख । मानिती सुख सकाम ॥८॥
मृगजळीं कमळ मनोहर । तैसें अंगनावदन सुंदर ।
सुस्मित चारु सुकुमार । सकाम नर वानिती ॥९॥
अंगनावदनाची निजस्थिती । निखळ शेंबुडाची तेथ वस्ती ।
तें मुख चंद्रेसीं उपमिती । जेवीं अमृत म्हणती विखातें ॥२१०॥
वनिताअधरीं झरे लाळ । ते म्हणती अधरामृत केवळ ।
बाप अविद्येचें बळ । भुलले सकळ सुरासुर ॥११॥
स्त्रीपुरुषीं आत्मा एक । स्त्रीरुप तेथ आविद्यक ।
मिथ्या स्त्रीकामीं भुलले लोक । बाप कवतिक मायेचें ॥१२॥
आत्मा भोक्ता म्हणावा स्त्रीसंभोगीं । तंव तो नित्यमुक्त असंगी ।
देह भोक्ता म्हणावा स्त्रीसंयोगीं । तंव देहाचे अंगीं जडत्व ॥१३॥
तेथ विषयभोगासी कारण । मुख्यत्वें देहाभिमान ।
त्या देहाभिमानासी जाण । बहुत जण विभागी ॥१४॥