श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


श्लोक ३९ वा

श्रीभगवानुवाच -

मा भैर्जरे त्वमुत्तिष्ठ, काम एष कृतो हि मे ।

याहि त्वं मदनुज्ञातः, स्वर्गं सुकृतिनां पदम् ॥३९॥

जो वेदार्थाचा मथित बोध । जो जगदादि-आनंदकंद ।

जो स्वरुपें स्वानंद शुद्ध । तो व्याधेंसीं गोविंद सकृप बोले ॥८२॥

तूं जीवघातक पारधी । भय मानिसी ममापराधीं ।

तुज अभय गा त्रिशुद्धीं । माझी कार्यसिद्धी त्वां केली ॥८३॥

कुमारीं सांब केला स्त्रीरुप । कपटें ब्राह्मणां आला कोप ।

कुळासी झाला ब्रह्मशाप । हा त्रिविध संकल्प माझाचि ॥८४॥

शापावशेष लोह जाण । त्याचा तुवां करोनि बाण ।

मृगलोभें विंधिला चरण । यासही कारण संकल्प माझा ॥८५॥

मी बुद्धीची अनादि बुद्धी । मी क्रियेची क्रिया त्रिशुद्धी ।

तेथें अहंकर्तृत्वाचे विधी । तूं वृथा अपराधी म्हणविसी ॥८६॥

मिथ्या धरुनि देहाभिमान । म्हणसी घडलें मज पाप पूर्ण ।

त्याही पापासी पुरश्चरण । माझें दर्शन मुख्यत्वें ॥८७॥

माझिया नामा एकासाठीं । जळती महापातकांच्या कोटी ।

त्या मज तुवां देखिलें दृष्टीं । परम भाग्यें भेटी घडली तुज ॥८८॥

माझी घ्यावया क्षणार्ध भेटी । एक रिघाले गिरिकपाटीं ।

एक योगयागसंकटीं । झाले महाहटी नेमस्त ॥८९॥

एवं नाना नेम आटाटी । शिणतांही कल्पकोटी ।

स्वप्नींही न लभे माझी भेटी । त्या मज त्वां दृष्टीं देखिलें ॥२९०॥

माझें होतांचि दर्शन । सकळ पातकां निर्दळण ।

तूं तंव पुण्यात्मा परिपूर्ण । पापाभिमान धरुं नको ॥९१॥

पापाभिमानें अधोगती । पुण्याभिमानें स्वर्गा जाती ।

निरभिमानें माझी प्राप्ती । सत्य वचनोक्ती पैं माझी ॥९२॥

तूं ऐसें मानिसी आपण । परब्रह्म परमात्मा श्रीकृष्ण ।

त्यासी विंधिला निर्वाणबाण । हें पाप दारुण अनिवार ॥९३॥

लोहपरिसा आलिंगन । तेणें लोह होय सुवर्ण ।

त्यासी फोडूं आल्या लोहघण । आघातें सुवर्ण तो होय ॥९४॥

तेवीं भक्तीं घेतल्या माझी भेटी । पातकें जातीं उठाउठी ।

का द्वेषें देखिल्या मज दृष्टीं । पातकां तुटी तत्काळ ॥९५॥

हो कां इतरांच्या अपराधतां । प्राणी पावे अधःपाता ।

तोचि अपराध माझा करितां । नित्यमुक्तता अपराध्यां ॥९६॥

ममापराधें नरक पावे । तैं माझें सामर्थ्य बुडालें आघवें ।

माझेनि अपराधें सुख पावे । मुक्तिवैभवें भयनिर्मुक्त ॥९७॥

विष म्हणोनि अमृतपान । केल्या अमरत्व न चुके जाण ।

तेवीं द्वेषेंही माझें दर्शन । करी पावन प्राण्यासी ॥९८॥

जाणोनि अग्नि लाविला घरीं । तो जाळूनि सर्वही भस्म करी ।

मा नेणतांही ठेविला वळचणीवरि । तोही करि तैसेंचि ॥९९॥

तेवीं भावें अथवा द्वेषें पूर्ण । ज्यासी घडे माझें दर्शन ।

तो होय परम पावन । हें सत्य जाण जराव्याधा ॥३००॥

मज ठाकावया निजधाम । त्वां सिद्ध केलें माझें काम ।

तेणें तुष्टलों मी आत्मारम । तूं पावन परम तिंही लोकीं ॥१॥

ज्या नांव म्हणसी ’पाप’ पूर्ण । जेणें देहें मज विंधिला बाण ।

तेणेंचि देहें तूं आपण । होसी स्वर्गभूषण सुरवंद्य ॥२॥

याग करुनि याज्ञिक । पावती सुख पतनात्मक ।

तैसें तुज न घडे देख । तूं अक्षय सुख पावसी ॥३॥

माझिया दर्शनाचें पुण्य । दिविभोगें नव्हे क्षीण ।

यालागीं अक्षय सुख संपूर्ण । तूं सर्वथा जाण पावसी ॥४॥

तूं विकल्प सांडोनियां पोटीं । जराव्याधा सवेग उठीं ।

मिथ्या नव्हती माझ्या गोष्टी । तूं अक्षय्य तुष्टी पावसी ॥५॥

तूं ऐसें जीवीं कल्पिसी । आपण निघालां निजधामासी ।

मागें अक्षय सुखासी । कोणापाशीं मागावें ॥६॥

जैसें बोलती इतर लोक । ममाज्ञा तैशी नव्हे देख ।

ठाकठोक आतांचि रोख । अक्षय सुख पावसी ॥७॥

माझे आज्ञेचें लाहोनि बळ । ध्रुव अद्यापि झाला अढळ ।

माझी आज्ञा वंदी कळिकाळ । कोणेपरी विकळ करुं न शके ॥८॥

ऐसें श्रीमुखें आपण । जंव बोलों नपुरे श्रीकृष्ण ।

तंव घवघवीत विमान । व्याधासी जाण उतरलें ॥९॥