श्रीएकनाथी भागवत

ज्ञानेश्वरीतील उणीव एकनाथी भागवताने भरून काढली.


श्लोक ५० वा

इत्युक्तस्तं परिक्रम्य, नमस्कृत्य पुनः पुनः ।

तत्पादौ शीर्ष्ण्युपाधाय, दुर्मनाः प्रययौ पुरीम् ॥५०॥

इति श्रीमद्भागवते महापुराणे एकादशस्कन्धे यदुकुलसंक्षयो नाम त्रिंशोऽध्यायः ॥३०॥

ऐसें ऐकोनि श्रीकृष्णवचना । शिरीं वंदूनि श्रीकृष्णाज्ञा ।

खेद सांडोनियां मना । कृष्णचरणां लागला ॥९७॥

करुनि त्रिवार प्रदक्षिणा । पुनः पुनः लागोनि चरणां ।

चरणीं माथा ठेवूनि जाणा । घेऊनि कृष्णाज्ञा निघाला ॥९८॥

ब्रह्म सर्वत्र परिपूर्ण । त्याचा बोधक श्रीकृष्ण ।

तो निजधामा गेला आपण । तेणें दुर्मन दारुक ॥९९॥

पुढती श्रीकृष्णदर्शन । सर्वथा न लभे आपण ।

यालागीं अतिदुर्मन । करी गमन द्वारकेसी ॥४००॥

दारुक धाडिला द्वारकेसी । तंव मैत्रेय आला कृष्णापाशीं ।

तेचि काळीं हृषीकेशी । ब्रह्मज्ञान त्यासी उपदेशी ॥१॥

तो ब्रह्मज्ञान उपदेशविधि । शुक बोलिला तृतीयस्कंधीं ।

म्हणोनि तें निरुपण ये संधीं । न प्रतिपादीं पुनरुक्त ॥२॥

पाहावया कृष्णनिर्याण । उद्धव गुप्त होता आपण ।

तेणें ऐकोनि ज्ञाननिरुपण । संतोषें नमन करी कृष्णा ॥३॥

तेचि काळीं मैत्रेयासी । स्वमुखें बोलिला हृषीकेशी ।

विदुर येईल तुजपाशीं । त्यासी तूं उपदेशीं गुह्यज्ञान ॥४॥

उपदेशूनि मैत्रेयासी । देवें धाडिला तो स्वाश्रमासी ।

उद्धवेंही नमूनि हृषीकेशी । तोही बदरीसी निघाला ॥५॥

दारुक धाडिला द्वारकेसी । मैत्रेय धाडिला स्वाश्रमासी ।

उद्धव धाडिला बदरीसी । व्याध अधमासी धाडिलें स्वर्गा ॥६॥

निजरथसहित घोडे । निजायुधेंसीं धाडिलें पुढें ।

आतां आपणही वाडेंकोडें । निजधामाकडे निघेल ॥७॥

निजधामा निघतां श्रीपती । समस्त देव पाहों येती ।

ते सुरस कथासंगती । पुढिले अध्यायार्थी अतिगोड ॥८॥

अजन्मा तो जन्म मिरवी । विदेहाअंगीं देहपदवी ।

स्वयें अक्षयी तो मरण दावी । अतिलाघवी श्रीकृष्ण ॥९॥

ज्याचें निजधामगमन । शिवविरिंच्यादिकां अतर्क्य खूण ।

त्याचें सांगेन उपलक्षण । श्रोता अवधान मज द्यावें ॥४१०॥

एकादशाचा कळस जाण । श्रीकृष्णाचें निजनिर्याण ।

जेथ नाहीं देहाभिमान । तें ब्रह्म पूर्ण परिपक्व ॥११॥

भय नाहीं जन्म धरितां । भय नाहीं देहीं वर्ततां ।

भय नाहीं देह त्यागितां । ’हे ब्रह्म-परिपूर्णता’ हरि दावी ॥१२॥

एका जनार्दना शरण । पुढें अचुंबित निरुपण ।

संतीं मज द्यावें अवधान । सांगेन व्याख्यान सद्गुरुकृपा ॥४१३॥

इति श्रीमद्भागवते महापुराणे एकादशस्कंधे परमहंससंहितायां

एकाकारटीकायां ’स्वकुलनिर्दळणं’ नाम त्रिंशत्तमोऽध्यायः ॥३०॥

श्रीकृष्णार्पणमस्तु॥अध्याय॥३०॥श्लोक ५०॥ओंव्या॥४१३॥

तिसावा अध्याय समाप्त.