इत्युक्तस्तं परिक्रम्य, नमस्कृत्य पुनः पुनः ।
तत्पादौ शीर्ष्ण्युपाधाय, दुर्मनाः प्रययौ पुरीम् ॥५०॥
इति श्रीमद्भागवते महापुराणे एकादशस्कन्धे यदुकुलसंक्षयो नाम त्रिंशोऽध्यायः ॥३०॥
ऐसें ऐकोनि श्रीकृष्णवचना । शिरीं वंदूनि श्रीकृष्णाज्ञा ।
खेद सांडोनियां मना । कृष्णचरणां लागला ॥९७॥
करुनि त्रिवार प्रदक्षिणा । पुनः पुनः लागोनि चरणां ।
चरणीं माथा ठेवूनि जाणा । घेऊनि कृष्णाज्ञा निघाला ॥९८॥
ब्रह्म सर्वत्र परिपूर्ण । त्याचा बोधक श्रीकृष्ण ।
तो निजधामा गेला आपण । तेणें दुर्मन दारुक ॥९९॥
पुढती श्रीकृष्णदर्शन । सर्वथा न लभे आपण ।
यालागीं अतिदुर्मन । करी गमन द्वारकेसी ॥४००॥
दारुक धाडिला द्वारकेसी । तंव मैत्रेय आला कृष्णापाशीं ।
तेचि काळीं हृषीकेशी । ब्रह्मज्ञान त्यासी उपदेशी ॥१॥
तो ब्रह्मज्ञान उपदेशविधि । शुक बोलिला तृतीयस्कंधीं ।
म्हणोनि तें निरुपण ये संधीं । न प्रतिपादीं पुनरुक्त ॥२॥
पाहावया कृष्णनिर्याण । उद्धव गुप्त होता आपण ।
तेणें ऐकोनि ज्ञाननिरुपण । संतोषें नमन करी कृष्णा ॥३॥
तेचि काळीं मैत्रेयासी । स्वमुखें बोलिला हृषीकेशी ।
विदुर येईल तुजपाशीं । त्यासी तूं उपदेशीं गुह्यज्ञान ॥४॥
उपदेशूनि मैत्रेयासी । देवें धाडिला तो स्वाश्रमासी ।
उद्धवेंही नमूनि हृषीकेशी । तोही बदरीसी निघाला ॥५॥
दारुक धाडिला द्वारकेसी । मैत्रेय धाडिला स्वाश्रमासी ।
उद्धव धाडिला बदरीसी । व्याध अधमासी धाडिलें स्वर्गा ॥६॥
निजरथसहित घोडे । निजायुधेंसीं धाडिलें पुढें ।
आतां आपणही वाडेंकोडें । निजधामाकडे निघेल ॥७॥
निजधामा निघतां श्रीपती । समस्त देव पाहों येती ।
ते सुरस कथासंगती । पुढिले अध्यायार्थी अतिगोड ॥८॥
अजन्मा तो जन्म मिरवी । विदेहाअंगीं देहपदवी ।
स्वयें अक्षयी तो मरण दावी । अतिलाघवी श्रीकृष्ण ॥९॥
ज्याचें निजधामगमन । शिवविरिंच्यादिकां अतर्क्य खूण ।
त्याचें सांगेन उपलक्षण । श्रोता अवधान मज द्यावें ॥४१०॥
एकादशाचा कळस जाण । श्रीकृष्णाचें निजनिर्याण ।
जेथ नाहीं देहाभिमान । तें ब्रह्म पूर्ण परिपक्व ॥११॥
भय नाहीं जन्म धरितां । भय नाहीं देहीं वर्ततां ।
भय नाहीं देह त्यागितां । ’हे ब्रह्म-परिपूर्णता’ हरि दावी ॥१२॥
एका जनार्दना शरण । पुढें अचुंबित निरुपण ।
संतीं मज द्यावें अवधान । सांगेन व्याख्यान सद्गुरुकृपा ॥४१३॥
इति श्रीमद्भागवते महापुराणे एकादशस्कंधे परमहंससंहितायां
एकाकारटीकायां ’स्वकुलनिर्दळणं’ नाम त्रिंशत्तमोऽध्यायः ॥३०॥
श्रीकृष्णार्पणमस्तु॥अध्याय॥३०॥श्लोक ५०॥ओंव्या॥४१३॥
तिसावा अध्याय समाप्त.