संत नामदेवांचे अभंग

संत नामदेवांनी भक्ति-गीते आणि अभंगांची रचना करून समस्त जनता-जनार्दनाला समता आणि प्रभु-भक्तिची शिकवण दिली.


प्रारब्धगती

१.
कृष्ण सहाय पांडवासी । ते भोगिती नष्टचर्यासी । ते भोगिती नष्टचर्यासी । साह्य केलें हरिहरासी । प्रारब्ध कोणासी टळेना ॥१॥
ऐसी प्रार-ब्धाची ठेव । झाले भिक्षुक पांडव । राज्य घोडे भाग्य सर्व । सांडि-येला ठाव प्रारब्धें ॥२॥
शरीर संचिता आधीन । धर्मराज हिंडे वन । कर्में बुडाला रावण । आणि दुर्योधन प्रारब्धें ॥३॥
अभिमा-नें शिशुपाळ । कृष्ण हस्तें झाला काळ । यादव निमाले सकळ । केलें निर्मूळ प्रारब्धें ॥४॥
कर्मरेखा टळेना । बाण लागला जग-जीवना । कृष्णें सांडिल्या गोपांगना हें नारायणा प्रारब्ध ॥५॥
कामबुद्धीचें सुख । अति मानिती ते मूर्ख । चंद्रासी लागला कलंक । इंद्रासी दु:ख प्रारब्धें ॥६॥
हरिश्चंद तारामती । घोर जन्मांतर भो-गिती । नळराव पुरुषार्थीं । तयाच्या विपत्ति प्रारब्धें ॥७॥
पति-व्रता सुशीळ । दमयंती पायें पोळे । ऐसें अनिवार कपाळ । भोगी दुष्काळ प्रारब्धें ॥८॥
ऐसी अनिवार जन्मांतरें । राज्य सांडिलें रघुवीरें । सवें मेळवूनि वान्नरें । फिरवी दिगांतरें प्रारब्धें ॥९॥
फि-रत असतां काय झालें । पुढें प्रारब्ध ओढवलें । जानकीस राक्षसें नेलें । कष्ट भोगविले प्रारब्धें ॥१०॥
कर्मा आधीन शरीर । पूर्ण ब्रह्म रामचंद्र । रघुपति विष्णूचा अवतार । पाठीं जन्मांतर नामा ह्मणे ॥११॥

२.
सगुन समान भजती अंतरीं । सर्व भूतांतरीं असे एक ॥१॥
पाहा कोळियांची काय सांगों कीर्ति । विद्या अभ्यासिती मूर्तिपुढें ॥२॥
द्रोपदीचे घरीं होते उपवासी । देंटही लविती अकस्मात ॥३॥
नामा ह्मणे मुख्य प्रारब्ध कारण । पांडुरंगाविण गति नाहीं ॥४॥

३.
झाला कासावीस बाण लागलाची । प्रारब्धाची गति चुकवेना ॥१॥
चुकतां ते रेखा क्रियामाण जाण ॥२॥
बाणें पश्चा-त्ताप अर्जुनाचे मनीं । शस्त्र चक्रपाणी धरी न मी ॥३॥
नामा ह्मणे धरूं ऐसे याचे संगा । तारूं पांडुरंगा उभा असे ॥४॥

४.
काय सांगों कर्मभोग । पातलिंग शिवाचें ॥१॥
याच सुखें ब्रह्मामुख । उभा नख छेदिला ॥२॥
सुचिष्मत पंडुपुत्र । भिक्षा पात्र हिंडती ॥३॥
नामा ह्मणे कर्मरेखा । देवांदिकां चुकेना ॥४॥

५.
हरिश्चंद्रराजा होता सत्त्वगुणी । वाहातसे पाणी डोंबा-घरीं ॥१॥
सत्य पतिव्रता तारामति राणी । राहिली भोगोनी काया- क्लेश ॥२॥
भरत ऐकतां मातेचें वचन । श्रीराम दर्शन कैसें घडे ॥३॥
माता पिता सर्व अव्हेरी जनक । नामा ह्मणे भाक प्रारब्ध हे ॥४॥