करुणाष्टके

करुणाष्टके म्हणजे करुणाघन परमेश्वरास प्रेमभराने आळविणारी कविता. आपल्या दुर्गुणाची आठवण होऊन अनुतापयुक्त जे छंदोबद्ध उद्गार मुखावाटे बाहेर पडतात, ती करुणाष्टके होत. श्रीसमर्थ रामदासस्वामींच्या या करुणाष्टकांत करुणरस ओतप्रेत भरलेला आहे. ही करुणाष्टके म्हणताना बाह्यसृष्टि विसरुन जाऊन अर्थाबरोबर मनाने रमावे.


करुणाष्टके ३१ ते ३४

विश्रांति देहीं अणुमात्र नाहीं ।
कुळाभिमानें पडिलों प्रवाहीं ॥
स्वहीत माझें होतां दिसेना ।
तुजवीण रामा मज कंठवेना ॥ ३१ ॥

विषया जनानें मज लाजवीलें ।
प्रपंचसंगे आयुष्य गेलें ॥
समयीं बहू क्रोध शांती घडेना ।
तुजवीण रामा मज कंठवेना ॥ ३२ ॥

संसारसंगे बहु पीडलों रे ।
कारुण्यसिंधू मज सोडवीं रे ॥
कृपाकटाक्षें सांभाळि दीना ।
तुजवीण रामा मज कंठवेना ॥ ३३ ॥

आम्हां अनाथांसि तूं एक दाता ।
संसारचिंता चुकवीं समर्था ॥
दासा मनीं आठव वीसरेना ।
तुजवीण रामा मज कंठवेना ॥ ३४ ॥