भजन - ४१
पाहतात तरी का कोणी ? तुझि दैना केविलवाणी । गायिगे ! ॥धृ॥
गेला तव रक्षक आता, श्रीकृष्ण जगाचा त्राता । गायिगे ! ॥
श्री दत्त गुप्त ते झाले, मज वाटे तुजवर रुसले । गायिगे ! ॥
(अंतरा)
शिव हरे, लाविले पुरे, नेत्र साजिरे,
बैसले ध्यानी, तुझि हाक घेइना कोणी । गायिगे ! ॥१॥
उरले हे हिंदूधर्मी, कृषिप्रधान देशी कर्मी । गायिगे ! ॥
त्यांचिया बुध्दिची गाणी, सांगतो ऎक गार्हाणी । गायिगे ! ॥
अति स्वार्थ तयांना झाला, धर्माचा आदर गेला । गायिगे ! ॥
(अंतरा)
सुर्मती, तुला काढती, बाजारी किती,
विकती हौसेनी, कटि खोचति रुपये नाणी । गायिगे ! ॥२॥
नच जरुर तुझी लोकाला, वाटते असेची मजला । गायिगे ! ॥
मग दूध कशाला देशी ? पुत्रासम सेवा करिशी । गायिगे ! ॥
किती गोड तुझा हा पान्हा, पाजशी दुष्ट लोकांना । गायिगे ! ॥
(अंतरा)
किति प्रेम, तुझे हे नेम, अंतरी क्षेम,
क्रोध ना आणी, नच उदार तुजसा कोणी । गायिगे ! ॥३॥
किति सुंदर गोर्हे देशी, जुंपण्या अम्हा शेतीसी । गायिगे ! ॥
नच काहि मनी आणोनी, पुरविशी दही-दुध-लोणी । गायिगे ! ॥
दुष्टांना आणि सुष्टांना, अपुल्यांना अणि परक्यांना । गायिगे ! ॥
(अंतरा)
ही कीव. घेति जरि देवम चुके तव भेव,
प्रार्थितो चरणी, तुकड्या हा करुणा-वाणी । गायिगे ! ॥४॥
भजन - ४२
बघु नको अशी डोळ्यांनी, अग गायी ! केविलवाणी । मजकडे ॥
वाटते दुःख अति भारी, नेताति तुला हे वैरी हाकुनी ।
द्रव्याचा अपव्यय करुनी, पापांच्या राशी भरुनी । नेति हे ॥
(अंतरा)
ना दया, जरासी मया, तया पापिया,
उपजली ध्यानी, ठेवती सुरी तव मानी । गायिगे ! ॥१॥
जा सांग सुखे देवासी, "हिंदुची बुध्दि का ऎसी । घातली ? ॥
मी दूध देतसे यांना, तरि विकती माझ्या प्राणा" । सांग हे ॥
"वत्सास जुंपती शेती, अणि माझी ऎशि फजीती" । सांगहे ॥
(अंतरा)
"अति उंच, हिंदुचा धर्म, परी हे कर्म,
सोडुनी वर्म, पळति अडरानी ।
नुरला मम त्राता कोणी" । सांग हे ॥२॥
"गोपाळ कशाचे हिंदू, गो-काळाचा त्या छंदू । लागला ॥
मौजेने विकती मजला, अति स्वार्थ तयांना झाला । आवडी ॥
मज तोडतील जे काळी, मी देइन शाप उमाळी । हिंदुना" ॥
(अंतरा)
'घ्या चला, विका आईला, रिकामी तिला,
म्हणोनी कोणी, आवडेल का ही गाणी । आमुची ? ॥३॥
मज क्रूर समज तू आता, तरि काय करू मी माता ! सांग हे ॥
नच द्रव्य आमुच्या पाशी, घेतो तरि जोरच यासी । पाहिजे ॥
मनि तळमळ अतिशय वाटे, तव काळ कसा गे ! कंठे ? दुःख हे ॥
(अंतरा)
करु काय, नाहि उपाय कष्टतो माय !
सांगतो कानी, तुकड्याची ऎका कोणी विनवणी ॥४॥
भजन - ४३
किति गोड तुझी गुणनाथा, वाटते मधुर भगवंता ! अंतरी ॥धृ॥
जे भजति तुला जिवभावे, ते पुन्हा जन्मि ना याचे करिशि तू ॥
काय हे मीच सांगावे ? श्रुति-शास्त्र पुराणा ठावे । सर्व हे ॥
प्रत्यक्ष पाहता यावे, मग प्रमाण कैचे द्यावे । त्याजला ? ॥
(अंतरा)
जे धीर, करिति मन स्थिर, देउनी शीर ।
रंगती गाता, रंगती गाता ।
ठेविशी वरद त्या माथा । श्रीहरी ! ॥१॥
जे तुझी समजुनी झाले, ते कळिकाळा ना भ्याले । सर्वथा ॥
सुखदुःख तयावरि आले, हसुनिया सहन ते केले । सर्वही ॥
गिरिपरी विघ्न कोसळले, तिळमात्र न मनि हळहळले ! भक्त ते ॥
(अंतरा)
द्रौपदी, न भ्याली कधी, सभेच्या मधी ।
वस्त्र ओढिता, वस्त्र ओढिता ।
धांवला घेउनी हाता । अंबरे ॥२॥
प्रल्हाद भक्त देवाचा, ऎकिला चौघडा त्याच्या । कीर्तिचा ॥
केला बहु छळ देहाचा, परि सोडि न जप नामाचा । तिळभरी ॥
विष-अग्नि-व्याघ्र सर्पाचा, करविला कडे लोटाचा । यत्नही ॥
(अंतरा)
किति प्रेम ? 'न सोडी नाम, जाउ द्या प्राण' ।
तारिशि त्या हसता हसता । धावुनी ॥३॥
सम स्थान भक्त वैर्यासी, ही उदारता कोणासी । गवसली ? ॥
यशोदेसि ती पुतनेसी, भक्तासी ती कंसासी । दाविशी ॥
घेऊनि माग वेळेसी, भक्तांच्या वचना देशी । पुरवुनी ॥
(अंतरा)
ती कणी, गोड मानुनी, पिशी धावुनी ।
विदुरा-हाता, विदुरा-हाता ।
निर्मळ प्रेमाचा दाता । तू हरी ! ॥४॥
पांडवा साह्य देउनी, फिरशी तु रानो-रानी । त्यासवे ॥
किति दासाची तुज प्रीती, खाजविशी घोडे हाती । आपुल्या ॥
बहु दीन सुदामा भक्त, बसवी कांचन-महालात । आवडी ॥
(अंतरा)
अम्हि दीन, तुझ्या पदि लीन, गाउ तव गुण ।
लक्ष्मीकांता ! लक्ष्मीकांता ! ।
तुकड्यासी घे पदि आता । उचलुनी ॥५॥
भजन - ४४
वाढवू नका हो वृत्ती, 'मी कर्ता' अथवा 'भोक्ता' ॥धृ॥
सर्व हे कार्य देवाचे, सर्वस्वी त्याची सत्ता ।
मी केले काहिच नोहे सर्व हा हरी करवीता ।
(अंतरा)
हा अनुभव सकळा ठायी ।
येतसे पदोपदि पाही ।
जीव हा आमुचा ग्वाही ।
मग व्यर्थ कशाची चिंता, वाहता आपुल्या माथा ? ॥१॥
आलिया प्रसंगे व्हावे, सावधान कार्यासाठी ।
भिउ नये कुणा तिळमात्र, इच्छितो हेचि जगजेठी ।
नीति-न्याय-बुध्दी अपुली, लावावी कार्यासाठी ।
(अंतरा)
अन्याय न पहावा डोळा ।
गमवूच नये ती वेळा ।
फिरु नये भिऊनी काळा ।
हेचि ज्ञान देते गीता, अणि धर्मही सांगे चित्ता ॥२॥
जव अधर्म झाला लोकी, कोणी न कुणाला मानी ।
साधु संत छळले गेले, अन्याय नसोनी कोणी ।
कंसाच्या सत्तेखाली, पापांच्या झाल्या गोणी ।
(अंतरा)
ना धर्म राहिला लोकी ।
साधूजन पडले धाकी ।
राक्षसी वृत्तिच्या हाकी ।
गडबडली सारी जनता, नच उरला वाटे त्राता ॥३॥
ऎकताच प्रभुने वार्ता, दुःख हे न बघवे त्यासी ।
भक्तांचा छळ पहावेना, ब्रीदाची लाज तयासी ।
ना चैन पडे क्षण एक, गडबडले वैकुंठासी ।
(अंतरा)
गरुडास सोडुनी आले ।
वैकुंठ दुरावुनि ठेले ।
देह-भाव विसरुनि गेले ।
देवकिच्या उदरा येता, जाहला जगाचा त्राता ॥४॥
लीलेने गोपाळासी, पुरविले प्रेम देवाने ।
प्रेमाची करुनी मोहनी, पाडिली गोपिंना त्याने ।
होते जे कइ अवतारी, फेडाया आला उसणे ।
(अंतरा)
मर्दुनी असुर प्राण्यांना ।
भुलविला गर्वमय बाणा ।
शिर उचलूच ना दे कोणा ।
दाखवी मालकी त्राता, आमुची या जगती सत्ता ॥५॥
मानवी बुध्दिला धरुनी, खेळता समाजो खेळा ।
शिकविले राजकारण ते, जिव-भावे त्या पांचाळा ।
रणक्षेत्र पुन्हा गाजविले, उठवोनी अग्नि-ज्वाला ।
(अंतरा)
श्रीकृष्णाच्या भक्तांनो ! ।
भरती हिंदुवीरांने ! ।
संतांनो नी लोकांनो ! ।
तुकड्याची ऎका वार्ता, का प्रसंग सोडुनि पळता ? ॥६॥
भजन - ४५
श्रीहरी भेटवा कोणी, त्या बसविन हृदयस्थानी ॥धृ॥
त्या पहाया नेत्र भुकेने, कर्ण हे तीक्ष्ण किति झाले ।
जिव जरा उरी ना मानी, त्या बसविन हृदयस्थानी ॥१॥
ह्या सुंदर वृक्षाखाली, मी पाहिन तो वनमाळी ।
सांगेन जिवाचि कहाणी, त्या बसविन हृदयस्थानी ॥२॥
ह्या झुळझुळ ओढ्याकाठी, मज दिसेल तो जगजेठी ।
धावुनि मी केविलवाणी, त्या बसविन हृदयस्थानी ॥३॥
ह्या सुरम्य गुंजातळुनी, मी गाइन हरिला गाणी ।
तुकड्या म्हणे पूजिन ध्यानी, त्या बसविन हृदयस्थानी ॥४॥