श्री तुळजाभवानी माहात्म्य

श्री तुळजाभवानी आदिशक्ती असून तिची आराधना केल्यास सर्व पापे नष्ट होऊन, जीवन आनंदमय होते.


अध्याय ७

श्रीगणेशायनमः ॥ नमोदेवीविश्वरूपिणी ॥ शोभसीनामरूपेंकरूनी ॥ अव्यक्तचिदत्‍नाचीखाणी ॥ वर्णितांवणीथोटावें ॥१॥

सहस्त्रनामाचींवसनें ॥ नेसुनीदिससीवरवेंपणें ॥ सहस्त्ररुपाचींभुषणें ॥ लेवूनीमिरविसीजगांत ॥२॥

शंकरम्हणेमुनीनायका ॥ यापरीरघुनाथेंअंबिका ॥ पुप्पसंबारमेळवुनी निका ॥ सहस्त्रनामंनापिंजूलीं ॥३॥

दंडवतपृथ्वीवर ॥ रामेंकेलानमस्कार ॥ चरणवंदोनीवारंवार ॥ प्रदक्षणाकरीतसे ॥४॥

श्रीरामेंकेलीजीपूजा ॥ तीआवडीनेंस्वीकारींश्रीतुळजा ॥ संतोषलीअष्टभुजा ॥ परमकल्याणीजगदंबा ॥५॥

मगश्रीरामलक्ष्मण ॥ यादोघांसाअसनीबैसवून ॥ योगिनीसहिताआपण ॥ निराजंनकरितसे ॥६॥

उभयबंधुसओवाळुन ॥ श्रीरामासीबोलेंवचन ॥ पूर्वजन्मीमांझेंदर्शन ॥ इच्छिलें होतेंत्वांपुत्रा ॥७॥

तेम्यांदिधलेंतुजदर्शन ॥ आतांआणिकहीवरदेइन ॥ जेणेंदुःखजायनिरसून ॥ सुखाअत्यंतपावशी ॥८॥

तेथुननदुरदक्षिणदेशीं ॥ लक्ष्मणसहितजायवेगेंसी ॥ ऋष्यमुख्यपर्वतनामज्यासी ॥ चतुःशृंगीशोभती ॥९॥

तेथेंचपंपानामकसरोवर ॥ विस्तीर्ण असेनिर्मळनीर ॥ ज्यामाजींविकसीतकल्हार ॥ कमलशतपत्रेंशोभतीं ॥१०॥

त्यासरोवराच्यातीरीं ॥ लक्ष्मणासहितजायझडकरी ॥ वृक्षछायापाहुनीवरी ॥ तेथेंस्थिरराहेतु ॥११॥

तेथेंसुग्रीववानरनाथ ॥ तुजपाहूनघेऊलबहुत ॥ मगहुनमानअंजनीसुत त्यासएकांतकरील ॥१२॥

म्हणेलपाहेरेमारुती ॥ तेदोघेवीरकोणअसती ॥ त्यासी पाहुनमजलाभीती ॥ बहुवटतयेसमयी ॥१३॥

माझाबंधुवाळीबळवंत ॥ त्यानेंपाठविलेंयासीनिश्चित ॥ माझाकरावयाघात ॥ ऐसेंवाटतमजलागीं ॥१४॥

तरीतुंसुक्ष्मरुपधरोन ॥ त्यासमीपजायत्वरेंकरुन ॥ कांतेआले असतांजाण ॥ समजूनघेईभावत्यांचा ॥१५॥

श्रीअंबाम्हणेरामासर्वज्ञ ॥ सुग्रीवाचीऐसी आज्ञा ॥ होताचीहनुमानमहाप्राज्ञा ॥ तुम्हींजवळीयेईल ॥१६॥

तोवदेलतुम्हासीवचन ॥ तुम्ही कोण कुणाचेनंदन ॥ कायतुमचेंनामाभिधान ॥ कोणतोदेशतुमचा ॥१७॥

तुमचे अंगीराजाचिन्ह ॥ दिसतें वीर्यशौर्यलक्ष्मण ॥ आजानबाहुधैर्यर्यसदगुण ॥ किमर्थवनवासतुम्हासी ॥१८॥

ऐसाबोळेलकपीश्वर ॥ मगतुम्हीद्यावेंत्यासीउत्तम ॥ अयोध्येचारशरथनृपवर ॥ त्याचेकुमराआम्हीदोघे ॥१९॥

रामामझिंनामाभिधान ॥ हाबंधूमाझालक्ष्मण ॥ सीताभार्यासवेंघेऊन ॥ वनासी आलोंपितृवचनें ॥२०॥

अगस्ती मुनीची आज्ञापाळुन ॥ पंचवटींराहिलोंबहुदिन ॥ रावणतेथेंकपटकरुन ॥ सीतेसीघेउनपळाला ॥२१॥

तिसीशीधावयाजाण ॥ येथेंआलोंदोघेजण ॥ तूंकोणकुणाचापुत्रसुजन ॥ संत्यसांग आम्हासी ॥२२॥

अनुग्रहायोग्याआहेसी ॥ ऐसेंबोलतूंत्याकपीसी ॥ मगतोसांगेलतुजसी ॥ सर्ववृतांताअपुला ॥२३॥

म्हणेलमीवायूचानंदन ॥ हनुमाननामबहुबलवान ॥ सुग्रीवाचाआहेंप्रधान ॥ वानरजातिरुपमाझें ॥२४॥

याऋष्यमुकागिरीवर ॥ आहेसुग्रीववानरेश्वर ॥ सवेंप्रधानपांचवानर ॥ भयातुरराहतसे ॥२५॥

सुग्रीवाचाजेष्ठबंधु ॥ महाबलपराक्रमसिंधु ॥ बाळीवानरराजाप्र सिध्दु ॥ किष्किंधेचाअधिपती ॥२६॥

त्यानेंसुग्रीवासीद्वेषकरुन ॥ याचीभार्याघेतलीहिरोन ॥ धावला याचाध्यावयाप्राण ॥ मगहापळलातेथुनी ॥२७॥

सुग्रीवजिकडेपळतजाय ॥ वाळीतिकडेधांवताहोय ॥ ऋष्यमुखपर्वतींनिर्भय ॥ होऊन महिलासुग्रीव ॥२८॥

पूर्वंयापर्वतींमतंगऋषी ॥ तपकरितसेअहनिशीं ॥ बाळीनेंविघ्नकेलेंत्यासी ॥ म्हणोनी ऋषींनेंशापिलें ॥२९॥

जरयेथेंबाळीयेईल ॥ तात्काळप्राणाईमुकेल ॥ यास्तववाळीनेंहेंस्थळ ॥ वर्जिलेंअसेजाणपां ॥३०॥

सर्वत्राआहेवाळींचेंभय ॥ सुग्रीवयेथेंराहिलानिर्भय ॥ तोतुझामित्रहोऊनी कार्य ॥ तुझेंसर्वहीकरील ॥३१॥

अंबाम्हणेश्रीरामासी ॥ ऐसाबोलेलमारुतीतुजसी ॥ त्याहीउत्तर द्यावेंत्यासी ॥ माझेंव चनेंकरुनी ॥३२॥

पुढीलकर्याचेगौरव ॥ जाणोनीत्वाबोलावेंसर्व ॥ कोठेंआहेतोसुग्रीव ॥ कैसाहोइलमित्रमाझा ॥३३॥

कैसेंमाझेंकार्यकरील ॥ हेंऐकोनीतुझेबोल ॥ मगमारुती उत्तरदेइल ॥ तेंऐकतूंसद्भावें ॥३४॥

म्हणेलनलनीलजांबुवंत ॥ चौथादधिमुखाविख्यात ॥ पांववामी हनुमंत ॥ आहोंतप्रधानजयाचे ॥३५॥

तोसुग्रीववानरेश्वर ॥ आहेयाचपर्वतावर ॥ तुझीइच्छाअसेलजर ॥ तरीभेटविनतुजलागीं ॥३६॥

श्रीरामातुझेंकार्यसर्व ॥ तेकरीलनिश्चयेंसुग्रीव ॥ त्वांहीत्याचेंकार्यसर्व ॥ आधींकेलेंपाहिजे ॥३७॥

ऐसेंबोलेलमारुती ॥ त्वांकार्यकरीनम्हणावेंत्याप्रती ॥ जाय आतांसुग्रीवाप्रती ॥ घेउनीयेईकप्येंद्रा ॥३८॥

मगतोसुग्रीवाकडेजाईल ॥ सर्ववृत्तातत्यासीकथील ॥ तात्काळवानरांसहयेईल ॥ सुग्रीवतुझ्यादर्शन ॥३९॥

मग अग्नीसीसाक्षठेऊन ॥ परस्परवचनप्रणाम ॥ एकमेकांचेकार्यपुर्ण ॥ एकमेंकानेंकरावें ॥४०॥

ऐसेंवचनबोलून ॥ एकमेखाआलिंगुन ॥ पूर्ववृत्ताअपुलालेंपुर्ण ॥ एकमेकासी सांगावे ॥४१॥

श्रीरामाससांगितल्यापरी ॥ सुग्रीवासीसख्यकरी ॥ कार्यसिद्धिहोईलबरी ॥ संकट काहींनपडेल ॥४२॥

त्वांकिष्किंधेसीजाऊन ॥ एकबाणेबाळीसमारुन ॥ किष्किंधेचेंराज्यअर्पण ॥ सुग्रीवासीकरावें ॥४३॥

सुग्रीवभार्यारुमाचाण ॥ वालीनेंघेतसीजीहिरोन तीसुग्रीवासीदुऊन ॥ सुखसंपन्नकरावें ॥४४॥

मगतोसुग्रीववानरेश्वर ॥ आणवीलपृथ्वीचेंसर्ववानर ॥ सीतेसीशोधावयासत्वर ॥ पाठविलदशदिशा ॥४५॥

हनुमानलंकेसीजाईल ॥ अशोकवनींसीतेसीभेटेल ॥ लंकाजाळुनीपुन्हां येईल ॥ समुद्रतरोनीतुजजवळी ॥४६॥

मगत्वांहीरामावानरासहित ॥ जावेंक्षारसमुद्रापर्यंत ॥ तेथें राहुनसेतुत्वरित ॥ वानराहातींबाधांवा ॥४७॥

सेतूमार्गेलंकेसीजावें ॥ रणींरावणसीवधावें ॥ विभीषणाराज्यद्यावें ॥ अंगिकारावेंसीतेसी ॥४८॥

सीताभार्यासवेंघेऊन ॥ पुष्पकविमानींबैसोन ॥ याच मार्गानेंयेऊन ॥ अयोध्येसीजासील ॥४९॥

अंबाम्हणेश्रीरामासी ॥ तुज कर्तव्यतेंकथिलेंतुजसी ॥ येथेंलिंगस्थापनवेगेंसी ॥ आपुलेंनामेंकरावें ॥५०॥

आपुलेंनामेंकरून ॥ लक्ष्मणेकरावेंलिंगस्थापन ॥ तुझ्यानामरेंमतीर्थम्हणुन ॥ पावनविख्यातहोईल ॥५१॥

रामेश्वरलक्ष्मणेश्वर ॥ हेंलिंगद्वयाचेंनाम निर्धार ॥ जोंवरीधराचंद्रभास्कर ॥ अलिप्तमहिमातोंवरी ॥५२॥

माझेतुझेंलक्ष्मणाचें ॥ सांनिध्ययेथें असावेंसाचे ॥ दर्शनमात्रेंप्राणियाचे ॥ दोषजातीलसर्वथा ॥५३॥

अंबाम्हणेरामात्वाचें ॥ उत्तम स्तोत्रकेलेंमाझे ॥ यासीपठणकरतीलमानवजे ॥ सावधजेश्रवणकरतील ॥५४॥

त्यांचेघरींसर्वसंपत्ती ॥ अष्टमहासिद्धिनांदती ॥ माझे आज्ञेनेंअंतीं ॥ माझेंलोकासीजातील ॥५५॥

अष्टमीनवमीचतुर्दशी ॥ कृष्णपक्षाच्यात्यादिवशीं ॥ होऊनीजितेंद्रियउपवासी ॥ शतवारपठणकरावें ॥५६॥

त्याचेंदशांश करावेंहवन ॥ धर्वेधृताचेअवदान ॥ बहुतकुमारीसीद्यावेंभोजन ॥ घृतशर्करापायसान्नें ॥५७॥

ऐसें करीलजोनर ॥ त्यासीवाक्यार्थानिर्धार ॥ होईलतत्त्वसाक्षात्कार ॥ कृतकृत्यतोहोय ॥५८॥

लोकानुग्रह इच्छेकरुन ॥ तुजसहितयापर्वतींराहिन ॥ छपन्नचौकडायुगाच्यापूर्ण ॥ दीनजनतारावया ॥५९॥

तुझ्यातीर्थीकरुनीस्नान ॥ तुझींलिंगाचेंकरतीलपुजन ॥ देवऋषीपितृयजन ॥ जेकरतीलसद्भावें ॥६०॥

मनुष्यासीअन्नदान ॥ पशूसीतृनजीवन ॥ तेंवैकुंठासीजातीलजाण ॥ संशययेथेंनकरावा ॥६१॥

आतांयेथूनदक्षिणदेशीं ॥ जयरामातूंवेगेंसी ॥ कृतकृत्यहोऊननिश्रयेंसी ॥ माझ्यादर्शनायेसील ॥६२॥

शंकरम्हणतीवारिष्ठालागुन ॥ जगदंबेचेंआज्ञावचन ॥ श्रीरामेकरुनश्रवण ॥ लक्ष्मणासहिततेधवां ॥६३॥

श्रीरामेंस्थापिलारामेश्वर ॥ लक्ष्मणानेलक्ष्मणेश्वर ॥ स्थापुनीकेलानमस्कार ॥ जगदंबेसीदोघांनीं ॥६४॥

लिंगस्थापिलेंजाणोनी ॥ त्वरितारामवरदायिनी ॥ रामलक्ष्मणासेवेंघेवोनी ॥ सत्वरतेथोनीनिघाली ॥६५॥

रामतीर्थाचेदाक्षिणप्रदेशीं ॥ यमुनाचलाचेशिरोभगासी ॥ शीलाविस्तीर्णपाहुनीअवेसी ॥ त्यावरीबैसलीजगदंबा ॥६६॥

बिअसोनियांशिळेवर ॥ रामासीबोलतीझालीमधुर ॥ त्यासेहीळेसीसर्वहीनर ॥ घाटशीळम्हणतीअजुनी ॥६७॥

तुळजाम्हणेश्रीरामासीबरवें ॥ याचमार्गानेंतुम्हींजावें ॥ शत्रुसीसमरांगनींतुम्हींमारावें ॥ अव्याहत करावीनिज आज्ञा ॥६८॥

विजयीहौनीपरिपूर्ण ॥ पुन्हांयामार्गेयेऊन ॥ याचस्थळींव्हविंदर्शन ॥ तुझेंमजला रामराया ॥६९॥

जेथेंजेथेंसमरांगनीं ॥ संकटपडेलयेईलरलानी ॥ तेथेंतेथेंमजलागुनी ॥ स्मरावेंत्वांरामराया ॥७०॥

स्मरतांचसंकटनिरसेल ॥ ग्लानीजाउनबळयेईल ॥ विजयलक्ष्मीमाळ्याघालील ॥ सत्यजाणरघुराया ॥७१॥

तूंजातासतांवनाप्रतीं ॥\ निर्विघ्नमार्गहोवोतनिश्चिती ॥ ऐसीजगदंबारामाप्रती \॥ बोलतीझालीकॄपेनें ॥७२॥

शंकरम्हणतीवरिष्ठमुनी ॥ रामेंदेवींचेंवचनाऐकोणी ॥ देवीसीनमस्कारकरोनी ॥ प्रदक्षघातली ॥७३॥

देवीचा आधिर्वादघेउन ॥ सत्वरनिघालेरघुनंदन ॥ लंकेचामार्गलक्षुन ॥ चरणचालीचालतसे ॥७४॥

श्रीरामामार्गीचालत ॥ अंबाउभीत्याकडेपहात ॥ नेत्रटकळीलावूनीनिश्चित ॥ दिसेतोवरीपहातसे ॥७५॥

बहुदुरश्रीरामगेला ॥ मगदिसेनासाझाला ॥ देवीपरतोनराहवयाला ॥ स्थलशोधितउत्तम ॥७६॥

त्यारम्यपर्वतावरी ॥ रामतीर्थाचेदक्षिणशेजारी ॥ स्थळयोजूनीभुवनसूंदरी ॥ निवासकरितीझाली ॥७७॥

पुढेंजहोईलरम्यचरित्र ॥ जगदंबेचेंपरमपवित्र ॥ तीर्थराजयेथेंश्रोत्र ॥ सुस्त्रातहोतीलश्रोतीयांचे ॥७८॥

व्यवहारघुळीनेंमलालीवाणी ॥ जेव्हांप्रक्षालीनकथाजीवनी ॥ पवित्रमान्यहोईलजनीं ॥ पांडुरंगजनार्दनदासतेव्हां ॥७९॥

इतिश्रीस्कंदपुराणे ॥ सह्याद्रीखंडे ॥ तुरजामहात्मे ॥ शंकरवरिष्ठसंवादेसप्तमो व्यायः ॥७॥

श्रीजदंबार्पणमस्तु ॥ शुभंभवतु ॥