नवसाला पावणारे गणपती- भाग ५

हिंदू संस्कृतीनुसार कोत्याही शुभ कामाची सुरुवात प्रथम श्री गणेशाचे वंदन, पूजन करतात. गणेशाचे आशीर्वाद घेतो आणि मग पुढील कामाला सुरुवात करतो. कार्यमे सिद्धीम्म आयांतु प्रसन्ने त्वयि धातरी| विघ्नानी नाशमंतू सर्वाणि सुर्यनायाका|| श्रीगणेश हे भक्तांचा सुखकर्ता, दुखहर्ता आहे. हा देवांचा अधिदेवता आहे. नानातर्हेच्या कलांचा देवता आहे. सर्वांच्या दैनंदिन संघर्षमय जीवनात सुख, शांती, स्थैर्य, विद्या, बुद्धी, पुत्र, ऐश्वर्य, वैभव, यश, कीर्ती, या सर्वांची आवश्यकता असते. श्रीगणेश देवांचा अधिपती आहे.या पुस्तकात दिलेली सर्व देवस्थाने जागृत आहेत. यातले काही नवसाला पावणारे गणपती म्हणू शकतो.


ज्येष्ठराज गणपती/ढोल्या गणपती सातारा

 साताऱ्याच्या किल्ल्याच्या डोंगरावर दोन गणेश मंदिरे आहेत.

या डोंगराच्या उतारावरील खिंडीतला गणपती आणि नागरी वस्तीततला ढोल्या गणपती म्हणजेच ज्येष्ठराज गणपती ही दोन महत्त्वाची गणेशस्थान आहे.

शिलाहार वंशातील राजा भोज याने या गावाच्या व किल्ल्याच्या रक्षणार्थ हे गणेश मंदिर स्थापले होते.

ज्येष्ठराज गणेशाची मूर्ती अकरा फूट उंच आणि साडेसहा फूट रुंद आहे. ही मूर्ती एकसंध दगडातून बनवलेली आहे.

या गणपतीचं पोट फारच मोठे आहे एकंदरीतच ही मूर्ती प्रशस्त असल्याने तिला ढोल्या गणपती असे नाव पडले आहे.

सुमारे वीस ते पंचवीस टनाची ही अवजड मूर्ती आहे. या गणपती मंदिरात माघी गणेशोत्सव साजरा होतो. देवाची पुजा परंपरेने सहस्त्रबुद्धे यांच्याकडे आहे.

सातारा बस स्टँडवरून रिक्षाने किंवा बसने ज्येष्ठराज गणपतीला किंवा ढोल्या गणपतीला जाता येते.