भगवान बुद्ध (उत्तरार्ध)

गौतम बुद्धांचे चरित्र


*परिशिष्ट 10

परिशिष्ट दुसरें
वज्जींच्या अभ्युन्नतीचे सात नियम

भगवान राजगृह येथे गृध्रकूट पर्वतावर राहत होता. त्या वेळीं अजातशत्रु राजा वज्जींवर स्वारी करण्याच्या विचारांत होता. त्या बाबतींत बुध्द भगवंताचें मत काय हें जाणण्यासाठी त्याने आपल्या वस्सकार नांवाच्या ब्राह्मण अमात्याला भगवंताजवळ पाठविलें. त्या अमात्याने अजातशत्रूचा बेत भगवंताला निवेदित केला. तेव्हा आनंद भगवंताला वारा घालीत होता त्याजकडे वळून भगवान् म्हणाला, ''आनंदा, वज्जी वारंवार सभा भरवतात आणि एकत्र होतात, असें तू ऐकलें आहेस काय?''
आ.- होय भदन्त, वज्जी वारंवार सभा भरवतात आणि एकत्र होतात, असें मी ऐकलें आहे.

भ.- वज्जी समग्र एकत्र होतात, समग्र उठतात आणि समग्र पणे आपलीं कामें करतात. काय?

आ. होय भदन्त, असें मी ऐकलें आहे.

भ.- वज्जी आपण न केलेला कायदा केला आहे असें म्हणत नाहीत ना? किंवा केलेल्या कायद्याचा भंग करीत नाहीत ना? वज्जींच्या कायद्याला अनुसरून ते वागत आहेत काय?

आ.- होय भदन्त, वज्जी कायदेशीरपणें वागतात, असें माझ्या ऐकण्यांत आलें आहे.

भ.- वृध्द राजकारणी पुरूषांना वज्जी मान देतात काय? आणि त्यांची सल्ला स्वीकारतात काय?

आ.- होय भदन्त, वज्जी वृध्द राजकारणी पुरूषांचा मान ठेवतात व त्यांचें सांगणें ऐकतात.

भ.- ते आपल्या राज्यांतील विवाहित किंवा अविवाहित स्त्रियांवर बळजबरी करीत नाहीत ना?

आ.- भदन्त, वज्जींच्या राज्यात स्त्रियांवर जबरदस्ती होत नाही, असें मी ऐकलें आहे.

भ.- वज्जींच्या नगरांतील आणि नगराबाहेरील देवस्थानांची ते योग्य जोपासना करतात ना?

आ.- ते आपल्या देवस्थांनाची योग्य काळजी घेतात, असें मी ऐकले आहे.

भ.- आपल्या राज्यात आलेले अर्हन्त सुखाने राहावे व न आलेल्या अर्हन्तानां राज्यांत येण्यास उत्तेजन मिळावें, यास्तव अर्हन्तांना कोणत्याही प्रकारें ताप पोचू नये याबद्दल वज्जी व्यवस्था ठेवतात ना?

आ.- होय भदन्त, अर्हन्तांना ताप पोचूं नये याबद्दल वज्जी दक्षता बाळगतात, असे मी ऐकलें आहे.