संत साहित्य
संतांचा अर्थ असा आहे की भक्तांनी बनविलेले धार्मिक साहित्य. जो निर्गुण उपासक आहे त्याला संत म्हटले पाहिजे हे आवश्यक नाही. याअंतर्गत लोकमंगलविद्या ही सर्व सगुण-निर्गुणांकडे येते, परंतु आधुनिकांनी निर्गुण्य भक्तांना "संत" हे नाव दिले आणि आता त्या वर्गात हा शब्द सुरू झाला आहे. "संत" हा शब्द संस्कृतच्या पहिल्या "सत" चा बहुवचन रूप आहे, ज्याचा अर्थ सज्जन आणि धार्मिक व्यक्ती आहे. मराठीमध्ये साधू / सुधारक हा शब्द प्रचलित झाला. ज्ञानेश्वर, एकनाथ, तुकाराम, नामदेव इत्यादी संतांनी अभंग, भजन, गीते बनवून अगाध साहित्य निर्माण केले..
Install Appठळक
महाराष्ट्रांतील संत परंपरा - अल्प परिचय
इतिहासाच्या बाबतीत माझा तेवढा मोठा हातखंड नाहीच्या काळात आपण ज्ञानाने समृद्ध आहोत याचे श्रेय आपल्या संतांनी केलेल्या कार्यास जाते. संतांचे कार्य पाहता आपण त्यांचे कार्य...
संत गोरोबा कुंभार
संत ज्ञानेश्र्वरकालीन संत प्रभावळीतील सत्पुरुषांपैकी ‘कोणाचा आध्यात्मिक अधिकार किती मोठा’ याचा निर्णय करण्याचा आध्यात्मिक अधिकार असलेले, सर्वार्थाने ज्येष्ठ - गोरोबाकाका!
संत सावता महाराज
‘कांदा मुळा भाजी। अवघी विठाबाई माझी।’ असे म्हणत कर्मातच ईश्र्वर पाहणारे, कर्मयोग अतिशय साध्य सरळ भाषेत सर्वसामान्यांना सांगणारे, थोर संत म्हणजे संत सावता महाराज.
समर्थ रामदास
मुळ नाव :नारायण सूर्याजी ठोसर वडील :सूर्याजी ठोसर आई :राणूबाई ठोसर साहित्यरचना:दासबोध,आत्माराम,मनाचे श्लोक,करुणाष्टके,अनेक स्फुट रचना तीर्थक्षेत्रे: सज्जनगड,शिवथर घळ
संत तुकाराम
मुळचे नाव:तुकाराम बोल्होबा अंबिले (मोरे) आईचे नाव:कनकाई पत्नीचे नाव:आवडाबाई जन्मठिकाण:इ.स. १६०९ देहू, महाराष्ट्र समाधी,मृत्यु:इ.स. १६५० ,देहू,महाराष्ट्र ग्रंथ:तुकारामांची गाथा व हजारो अभंग गुरू:चैतन्य महाप्रभू
संत श्री ज्ञानेश्वर
‘नमितो योगी, थोर विरागी तत्त्वज्ञानी संत। तो सत् कविवर परात्पर गुरु ज्ञानदेव भगवंत।।’ श्रीस्वरूपानंद स्वामी
महाराष्ट्रात महानुभाव
: यादवराजांच्या कारकीर्दीत, बाराव्या शतकात, महाराष्ट्रात महानुभाव पंथ उद्यास आला. सामान्यांना त्यांच्या भाषेत मोक्षमार्ग सुलभ करून सांगणारे जैन, नाथ, लिंगायत, आदी पंथ यापूर्वीच प्रस्थापित झाले...
गाडगे महाराज
गाडगे महाराज (फेब्रुवारी २३, १८७६ ) हे ईश्वर कशात आहे ही नेमकी जाणीव असलेले संत आणि गोरगरीब, दीनदलित यांचा ऐहिक व आध्यात्मिक विकास होण्यासाठी; अज्ञान,...
तुकडोजी महाराज
तुकडोजी महाराज (Tukdoji Maharaj) यांना राष्ट्रसंत म्हणून ओळखले जाते. अंधश्रद्धा निर्मूलन, जातिभेद निर्मूलन यांसाठी त्यांनी भजनांचा आणि कीर्तनाचा प्रभावीपणे वापर केला. आत्मसंयमनाचे विचार त्यांनी ग्रामगीता...
संत एकनाथ
‘ज्ञानेश्र्वरी’ ची प्रत शुद्ध करण्यासह, उच्च दर्जाचे विपुल साहित्य निर्माण करणारे संत कवी आणि ‘भारुडांतून’ रंजनासह समाजाचे प्रबोधन करणारे समाजसुधारक!
संत चोखामेळा
‘तुका म्हणे तुम्ही विचारांचे ग्रंथ। तारिले पतित तेणे किती।।’ खुद्द तुकोबाराय ज्यांच्याबद्दल असे म्हणतात, ते पतितांना तारणारे व उपेक्षितांची र्कैफियत देवापुढे तळमळीने मांडणारे संत.
संत नामदेव
‘मराठी’ तील पहिले चरित्रकार व आत्मचरित्रकार आणि ‘कीर्तना’ च्या माध्यमातून भागवत धर्म पंजाबपर्यंत नेणारे आद्य प्रचारक!
संत जनाबाई
जनीचे अभंग लिहीत नारायण। करीत श्रवण साधुसंत।। धन्य तेचि जनी, धन्य तिची भक्ती। नामदेव स्तुती करीतसे।।
आनंदवनभुवनी
स्वर्गीची लोटली जेथे रामगंगा महानदी तीर्थासी तुळणा नाही, आनंदवनभुवनी
अभंग १
देवाच्या द्वारांत चारी मुक्ती
अगा करुणाकरा
अगा करुणाकरा करितसें धांवा । या मज सोडवा लवकरी ॥१॥
शरीर सोकलें देखिलिया सुखा...
शरीर सोकलें देखिलिया सुखा । कदान्न तें मुखा रुचि नेदी ॥१॥
श्लोक ३ रा
गुणदोषभिदादृष्टिमन्तरेन वचस्तव । निःश्रेयसं कथं नृणां, निषेधविधिलक्षणम् ॥३॥
सर्व पाने
दशक विसावा - पूर्णनामदशक
॥ श्रीरामसमर्थ ॥ ॥ श्रीमत् दासबोध ॥ दशक विसावा : पूर्णनामदशक समास पहिला : पूर्णापूर्णनिरूपण
दशक एकोणिसावा - शिकवणनाम
॥ श्रीरामसमर्थ ॥ ॥ श्रीमत् दासबोध ॥ दशक एकोणविसावा : शिकवण समास पहिला : लेखनक्रियानिरूपण
दशक अठरावा - बहुजिनसी
॥ श्रीरामसमर्थ ॥ ॥ श्रीमत् दासबोध ॥ दशक अठरावा : बहुजिनसी समास पहिला : बहुदेवस्थाननाम
दशक सतरावा - प्रकृतिपुरुषाचा
॥ श्रीरामसमर्थ ॥ ॥ श्रीमत् दासबोध ॥ दशक सतरावा : प्रकृति पुरुष समास पहिला : प्रकृतिपुरुषनाम
दशक सोळावा - सप्ततिन्वयाचा
॥ श्रीरामसमर्थ ॥ ॥ श्रीमत् दासबोध ॥ दशक सोळावा : सप्ततिन्वय समास पहिला : वाल्मीकि स्तवननिरूपण
दशक पंधरावा - आत्मदशक
॥ श्रीरामसमर्थ ॥ ॥ श्रीमत् दासबोध ॥ दशक पंधरावा : आत्मदशक समास पहिला : चातुर्य लक्षण
दशक चौदावा - अखंडध्याननाम
॥ श्रीरामसमर्थ ॥ ॥ श्रीमत् दासबोध ॥ दशक चौदावा : अखंडध्यान समास पहिला : निस्पृह लक्षणनाम
दशक तेरावा - नामरूप
॥ श्रीरामसमर्थ ॥ ॥ श्रीमत् दासबोध ॥ दशक तेरावा : नामरूप समास पहिला : आत्मानात्मविवेक
दशक बारावा - विवेकवैराग्यनाम
॥ श्रीरामसमर्थ ॥ ॥ श्रीमत् दासबोध ॥ दशक बारावा : विवेकवैराग्य समास पहिला : विमळ लक्षण
दशक अकरावा - भीमदशक
॥ श्रीरामसमर्थ ॥ ॥ श्रीमत् दासबोध ॥ दशक अकरावा : भीमदशक समास पहिला : सिद्धांतनिरूपण ॥ श्रीरामसमर्थ ॥ आकाशापासून वायो होतो । हा तों प्रत्यये येतो । वायोपासून अग्नी जो...
दशक दहावा - जगज्योतीचा
॥ श्रीरामसमर्थ ॥ ॥ श्रीमत् दासबोध ॥ दशक दहावा : जगज्जोतीनाम समास पहिला : अंतःकरणैकनिरुपण