भूपाळी

भूपाळी हा मराठी पारंपरिक संगीतप्रकार आहे. देवाला पहाटे जागे करण्यासाठी भूपाळी गाण्याची महाराष्ट्रात सांस्कृतिक परंपरा आहे. सहसा भुपाळ्या भूप रागात बांधलेल्या असतात.


संतांची भूपाळी

उठिं उठिं बा पुरुषोत्तमा । भक्तकामकल्पद्रुमा ।
आत्मारामा निजसुखधामा । मेघश्यामा श्रीकृष्णा ॥ध्रु०॥

भक्तमंडळी महाद्वारीं । उभे निष्ठत श्रीहरी ।
जोडोनियां दोन्ही करीं । तुज मुरारी पाहावया ॥१॥

संतसनकादिक नारद । व्यास वाल्मीकि ध्रुवपह्लाद ।
पार्थ पराशर रुक्मांगद । हनुमान अंगद बळिराजा ॥२॥

झाला प्रातःकाळ पूर्ण । करीं पंचांग श्रवण ।
आला मुद्‌गलभट ब्राह्मण । आशीर्वचन घे त्याचें ॥३॥

तुझा नामदेव शिंपी । घेउनि आला आंगी-टोपी ।
आतां जाऊं नको बा झोंपीं । दर्शन देई निजभक्तां् ॥४॥

नानापरिचे अलंकार । घेऊनि आला नरहरि सोनार ।
आला रोहिदास चांभार । जोडा घेऊनि तुजलागीं ॥५॥

सुगंध सुमनें पुष्पांजुळी । घेऊनि आला सांवता माळी ।
म्हणे श्रीरंगा पदकमळीं । अनन्यभावें समर्पू ॥६॥

कान्हुपात्रा नृत्य करी । टाळछंदे साक्षात्कारीं ।
सेना न्हावी दर्पण करीं । घेउनि उभा राहिला ॥७॥

लिंबुर हुरडा घेउनि आला । तो हा माणकोजी बोधला ।
दर्शन द्यावें बा ! त्याजला । भक्त भोळा म्हणऊनी ॥८॥

मिराबाई तुझेसाठीं । दूध-तुपें भरुनी वाटी ।
तुझे लावावया ओठीं । लक्ष लावुनी बैसली ॥९॥

नामदेवाची जनी दासी । घेऊनि आली तेल-तुपासीं ।
तुज न्हाऊं धालावयासी । उभी ठेली महाद्वारीं ॥१०॥

गूळ-खोबरें भरुनी गोणी । घेउनि आला तुकया वाणी ।
वह्या राखिल्या कोरडया पाणीं । भिजों दिल्या नाहीं त्वां ॥११॥

आला चोखामेळा महार । स्वामी करीतसे जोहार ।
त्याचा करोनियां उद्धार । संतमेळीं स्थापिला ॥१२॥

हरिभजनाविण वाया गेले । ते नरदेहीं बैल झाले ।
गोर्यााकुंभारें आणिलें । खेळावया तुजलागीं ॥१३॥

गरुडपारीं हरिरंगणीं । टाळमृदुंगाचा ध्वनी ।
महाद्वारीं हरिकीर्तनीं । तल्लिन कान्हा हरिदास ॥१४॥

निजानंदें रंगे पूर्ण । सर्वही कर्में कृष्णार्पण ।
श्रीरंगानुजतनुज शरण । चरणसेवा करीतसे ॥१५॥